1e zondag veertigdagentijd:
Deuterenomium. 26,4-10; Lucas 4,1-13

Jezus is aan het einde van zijn krachten en dus kwetsbaar. Hij lijkt op een stuk aangeschoten wild. Veertig dagen verblijft hij al in de woestijn. Vergeet even dat een dag vierentwintig uur heeft. Veertig staat namelijk óók voor een mensenleven lang. Als God naar onze wereld ziet treft hij een ploeterende en zwoegende samenleving aan, die zolang zij al bestaat worstelt met haar eigen aanwezigheid, haar bedoeling, en haar nooit aflatend verlangen naar vrijheid, nieuwe horizonten, ver weg van bedreiging en angst. Een strijd om te overleven, energie verslindend, een uitputtingsslag. Mensen van alle tijden worden voortdurend bekoord om hun verzet op te geven. Je waant je een zwemmer in wilde wateren. Je wilt de kust bereiken, want daar is vaste grond. Maar het gevecht met het water is vermoeiend en taai en je hoeft je alleen maar te laten gaan en wegzinken naar rust en stilte. Overgave aan chaos en duisternis, dat wel, maar ook een einde aan het gevecht, dat je krachten sloopt en verslindt. Een leven lang, veertig dagen. 

Daarom heeft Jezus honger. We treffen de mens Jezus van Nazaret dus aan op het meest kwetsbare ogenblik van zijn bestaan. Zal hij bezwijken, zich laten gaan, ….. óf zal hij vasthouden aan de weg, die hij begonnen is? De weg, die hem brengen moet naar vaste grond, land door God beloofd, opstanding uit de dood en daarna eeuwig leven. Dit gevecht tussen wegzinken en volharden wordt door de evangelist Lucas aanschouwelijk beschreven. Jezus is de mens, die zich geroepen weet te leven als de gestalte van God. Jij bent mijn beminde zoon, mijn beeld en gelijkenis. Dat behaagt Mij: zo klonk het uit de hemel bij zijn doop in de Jordaan. Zo wordt ook ieder van ons elke dag opnieuw uitgenodigd om sprekend God te zijn. We zullen op God gelijken zoals kinderen sprekend op hun ouders gelijken. Jezus is dus zoon van God. Onze tegenstander is de wereld. Daar geldt het recht van de sterkste. Daar is de ander niet je medemens maar een leverancier van wat je wilt hebben of bereiken. Daar wordt geluisterd naar de grootste schreeuwers, vergapen wij ons aan geraffineerde reclamebeelden, en maken wij ons onderhorig aan vele afgoden als geld, bezittingen, carrière en invloed. Daar scheppen we ons een eigen domein, waar we ons onafhankelijk wanen dank zij vele middelen van mobiliteit als auto’s, sociale media en platte schermpjes, waarmee we de hele wereld heen en weer schuiven en afschuimen. Je kunt erbij blijven zitten: wegzinken in je eigen virtuele wereld. Deze tegenstander is onze dagelijkse tegenstrever. De Bijbel noemt deze tegenspeler de duivel.
Deze twee, zoon of dochter van God aan de ene kant, én de duivel, de tegenstrever aan de andere kant, kunnen niet door één deur. Als ze beiden op het toneel verschijnen loopt de spanning snel omhoog. De locatie is de woestijn. Dat is een neutrale plaatsaanduiding, want de woestijn kan bloeien maar je ook verschroeien. Dat hangt af van de uitkomst van dit tweegevecht. ‘Hallo, jij daar’, roept de duivel. ‘Ben jij beeld en gelijkenis van God? Dan kun jij dus alles! Zie je die steen daar? Zeg dan dat hij brood wordt’. Je vergist je, antwoord Jezus. Ik ben beeld en gelijkenis van God, maar niet God zelf. Ik kan alleen gestalte van God zijn als ik mij houdt aan zijn Torah, wet en profeten, Mozes en Elia. Zonder dat Woord van God is die steen van jou een dode wereld. 

Ook goed, zegt de duivel, maar laten we dan eens uitstijgen boven onszelf, laten we onze grenzen verleggen. Lucas zegt letterlijk dat de duivel Jezus omhoog leidt. Hij streelt onze ijdelheid en fokt onze zelfingenomenheid op. Hij laat al die aardse rijkdommen zien. Het woord gratis dit en gratis dat, korting hier en korting daar is nauwelijks uitgeschreeuwd of er komt een nieuwe slogan op je af: bij twee nieuwe tweede huizen krijg je een derde tweede huis erbij! Neem het van mij aan, zegt de duivel. Leg je neer bij

14 februari 2016, Ernst Marijnissen OP

deze aanbiedingen. Buig je voor mij. Je vergist je opnieuw, antwoordt Jezus. Alleen het land van God is gratis, is genade. God heeft Abraham, die zwervende Arameeër, groot gemaakt, terwijl hij niets bezat. God heeft Israël weggehaald vanonder het juk van de Egyptenaren, die ons dwongen te werken in dienst van hun projectontwikkelaars. Die wijst mij en mijn volk de weg naar het land, dat overvloeit van melk en honing, drank en voedsel, dat zonder geweld gewonnen wordt en van niemand gestolen is. Daar buig ik voor, dat is mijn dienstwerk. Ik heb geen boodschap aan jouw luchtkastelen. 

Ook goed, zegt de duivel. Als je er zo over denkt neem ik je mee naar Jerusalem. Daar moet je toch naar toe?! Hij plaats Jezus op de bovenbouw van de tempel. Meestal wordt dit vertaald met ‘tinnen van de tempel’. Maar waar hebben we het dan over? Het Griekse woord, dat Lucas hier gebruikt, betekent in de eerste plaats vleugel! De duivel plaats Jezus onder de bescherming, onder de vleugels van de tempel, Gods heiligdom. Vervolgens zegt hij tot Jezus: ‘als jij beeld en gelijkenis van God bent, werp je dan naar beneden, want er staat geschreven “hij zal aan zijn engelen gebieden over jou om over je te waken en ze zullen je op handen dragen opdat jij je voet aan geen steen zult stoten”! De duivel is een groot Bijbelkenner en hij citeert hier moeiteloos psalm 91. Deze beproeving is de slimste en de gevaarlijkste van de drie. De tempel is niet alleen een imposant stenen gebouw. Ze verbeeldt ook de geestelijke ruimte van onze geloofsbelijdenis, onze liturgie en vieringen, het imposante geheel van dogma’s en voorschriften, en niet te vergeten haar rangen en standen, haar voorgangers en volgelingen. Die wijzen ons de weg door de slangenkuil van ontucht en zedenbederf naar rein en vlekkeloos leven. Daar wordt, als het moet, tot in detail verteld wat goed en kwaad is. Je zou dat kerkdienst kunnen noemen. Er is voor mij gedacht, ik hoef slechts te gehoorzamen en te volgen. Werp je in de armen van de kerk. Die zorgt wel dat je nergens tegenaan stoot en niet struikelt. Zij waakt over je als een door God gegeven beschermengel. Je verwacht het haast niet, maar ook deze uitnodiging van de duivel wijst Jezus af. Je vergist je voor de derde maal, zegt hij: ‘je zult de Heer, je God, niet op de proef stellen’!
Ik heb hierover wel even moeten nadenken! Waarom is deze derde beproeving de slimste en daarom de gevaarlijkste? Ik denk, omdat uitgerekend op het kerkelijk erf de grens tussen oprechtheid en schijnheiligheid uiterst smal en poreus is. Je moet daar niet te licht over denken. Jezus zelf wijst ons er op, en elke evangelist laat ons dat weten, hoe die grens wordt overschreden. Zo raakt hij in conflict met de schriftgeleerden, als hij hen verwijt de wet van de sabbatrust te plaatsen boven de wezenlijke bedoeling van de sabbat: het welzijn van de mens. Daarom discussieert hij met de Farizeeën en noemt hen schijnheilig en huichelaars, als de voorschriften omtrent vasten, reinigingswetten en kerkelijke richtlijnen de pastorale zorg voor de schare en de gezondheid van zieke en beschadigde mensen naar de achtergrond dringen. Vertrouw je maar toe aan de wetten en richtlijnen, de vleugels van de kerk. Ook als je valt kom je goed terecht. Moedertje kerk waakt over je! Je zult je nergens een buil aan vallen. Pas op, zal Jezus zeggen, jullie zijn als witgepleisterde graven: van buiten gaaf, van binnen rot aan onoprechtheid. Als je met deze praktijken instemt, omdat het je goed uitkomt, omdat het altijd zo geweest is, omdat je positie in de kerk wordt veilig gesteld of omdat je dan zelf niet hoeft te veranderen, stel je God op de proef! Je neemt de uitnodiging om te leven als zijn beeld en gelijkenis niet serieus. Je ziet ervan af om voor de ander zo goed als God te zijn: oprecht, betrouwbaar, hulpvaardig, kortom: nabij. Denk aan Gods Naam: Ik zal er zijn. Je kunt op Mij rekenen. ‘Ga weg’, zegt Jezus tegen de duivel. ‘Je zult God niet op de proef stellen!’. 

De duivel blijft op de loer liggen. Maar wij kunnen met Jezus op weg. Naar boven

2e zondag veertigdagentijd:
Genesis 15,5-18; Lucas 9,28b-36

Heel veel gebeurtenissen in de Bijbel vinden plaats op een berg: Abraham moet er zijn zoon Izaäk uit handen geven, Mozes ontvangt op de berg Sinaï de Tien woorden van het Verbond op stenen platen, Elia gaat naar de Horeb en ondervindt daar in een subtiele stilte de aanwezigheid van God en vandaag horen wij hoe die twee figuren met Jezus spreken op de berg Thabor.

Op de berg komen mensen letterlijk en figuurlijk ‘op de hoogte’ van Gods omgang met ons en het is daarom een heilige plaats waar hemel en aarde elkaar raken. Abraham hoort op de berg Moria dat God ‘erin zal voorzien’, dat Hij het is die mensen toekomst en vruchtbaarheid geeft. Wij horen dat vandaag heel prachtig verbeeld in de lezing over het verbond dat God met hem sluit. Zoals de dieren die in stukken waren gesneden horen mensen en God bij elkaar. Het is God die mensen zoekt en in verbondenheid met hen zijn Naam over hen uitroept: ‘Ik zal er zijn’. 

Vandaag zijn wij getuigen van wat er op de berg Thabor gebeurt. Jezus is er in gebed en wij worden deelgenoot van wat dat bete-kent. De man van Nazareth is in gesprek met Mozes en Elia, met Wet en Profeten en zij spreken over de uittocht die Jezus zal volbrengen in Jeruzalem. Zoals eens Abraham wegtrok uit zijn familie en land en op uittocht moest gaan naar het land van belofte, en zoals Mozes die het volk moest wegvoeren uit het land van angst en slavernij en Elia die de mensen bevrijdde van de valse goden, zo is het Jezus’ roeping om in hun voetspoor een bevrijder van mensen te zijn. Het is de levenstaak van deze Welbeminde om de levensweg te wijzen aan allen die dreigen ten onder te gaan in een wereld waarin mensen elkaar naar het leven staan, elkaar opnieuw tot slaven

21 februari 2016,Henk Jongerius OP

maken van kerkelijke en maatschappelijke systemen die hen monddood willen maken. Wij horen in het evangelie hoe Hij boze geesten uitdrijft, zieken weer gezondheid teruggeeft, mensen in de marge weer in het licht stelt en hen zo weer hoop geeft op een leven in vrijheid, waarin zij elkaar niet langer knechten maar recht doen. Daartoe heeft Hij op de berg zijn zaligsprekingen geproclameerd en ons een leven in het vooruit-zicht gesteld waarin wij niet op onze rechten staan, maar anderen recht doen, waarin wij leven in het licht van God dat ons als een beschermende mantel omgeeft. Maar het is niet voldoende om ons te laven aan dit prachtige visioen. Ook al willen de leerlingen drie tenten bouwen om zich veilig te wanen in dit prachtige perspectief boven op de berg, zij moeten met Jezus opnieuw afdalen naar de werkelijkheid van alledag om daar ‘uittocht’ te bewerken in zijn voetspoor. Daar moeten zij in hun daden de opdracht waarmaken welke hun daar gegeven wordt: ‘luistert naar Hem’. Zij zullen Hem volgen naar Jeruzalem om te volbrengen wat het betekent ‘een mens te zijn op aarde’. Wij zullen met hen gaan ondervinden wat het betekent om pijnlijk begenadigd te zijn en te weten dat het gaat om wat door de eeuwen duren moet, een mens te zijn die sterven moet, die zijn leven geeft aan anderen in goede en kwade dagen en daarin niet versaagt. 

Ook wij zullen, zoals Abraham, Mozes en Elia, met Jezus de uittocht volbrengen en elkaar binnenvoeren in het nieuwe land, in een we-reld zoals die God voor ogen staat. Op de berg van Calvarië horen wij Jezus zeggen ‘het is volbracht’ en als wij in zijn voetspoor gaan mogen wij weten dat deze weg te volbrengen is, tot geluk van ons-zelf en mensen om ons heen want Jezus is de weg, de waarheid ten leven! Wie Hem volgt zal het leven vinden! Dat moge ons gegeven worden! Naar boven

3e zondag veertigdagentijd:
Exodus 3,1-15; Lucas 13,1-9

We hoorden zo juist verhalen over een braamstruik en een vijgenboom. Waar de een in vuur en vlam staat vraagt de ander om zorg en aandacht. In beide gevallen gaat het om beelden, beelden die verwijzen naar de relatie van ons mensen met het Heilige, de Eeuwige, die wij God noemen. Het is dezelfde relatie waar psalm 1 over spreekt. Gelukkig de mens die niet neerzit bij de goddelozen, hij is een boom geplant aan levend water die rijke vrucht draagt. 

Het verhaal van Mozes bij de brandende braamstruik gaat over de relatie met het Goddelijke, over de betrekking tussen God en de mensen. 

Mozes is gevlucht uit Egypte, uit de onderdrukking, in de woestijn de plaats van beproeving, wordt hij getroffen door een wonderlijk verschijnsel, vuur? Is het de warmte van het vuur? Ervaart hij angst voor het branden van het vuur? Of is het vuur een licht in de duisternis? Voor Mozes is het een heilig moment, een moment waarop iets wezenlijks gebeurt. Wellicht herkent u ook momenten in uw leven waarop je het gevoel hebt dat de wereld even stil staat. Bijvoorbeeld bij geboorte, bij dood, bij ziekte, bij bemind worden. Momenten waarop je vraagt: Mijn God wat gebeurt er met me. Momenten van Ach of Oh. Momenten van Erbarme Dich. 

In het vuur wordt Mozes aangesproken. Een stem zegt: Ik heb gezien, Ik heb gehoord, Ik ken hun lijden, Ik ben afgedaald, Ik ken hun praktijken, Ik zend jou, Ik zal jou bijstaan. Tot zeven keer toe Ik. Een stem die laat blijken dat hij je gezien heeft, met je begaan is. Mozes en in hem het joodse volk wordt gezien. En waar je als mens gezien en gekend wordt, ben je op heilige grond. 

Het gesprek, de ontmoeting tussen Mozes en de Stem, getuigt van intimiteit. Hier wordt verteld, gezegd, wat wezenlijk is, wat je ten diepste raakt. Hier mag je juichen, maar ook zuchten, je ach en oh laten klinken.
Bij Mozes gaat het over het onrecht in Egypte over de chaos in de wereld waar tegen opgetreden moet worden, maar het heilige is, dat hij gezien wordt en dat hij een plaats, een opdracht een roeping krijgt. Het is als in een huwelijk, in een communiteit, of welke vorm van samenleven ook. Je rekent op elkaar, je ziet en hoort wat de ander overkomt. Samen sta je op de weg van het leven. Niet dat daarmee de spanningen, de ziekte of onheil weggenomen worden, maar wezenlijk is dat je er samen voorstaat. En samen de weg gaat. 

Bij Mozes en het joodse volk lijkt alles uitzichtloos. En dan is er die stem: Ik ben die er is. Het geloof dat er iemand is, die je gezien heeft en met je mee

28 februari 2016, Jos Oostrik

gaat. Het is ook dit geloof dat de stem vraagt van Mozes en van het volk. Geloof erin dat dit de weg is. Erken als je bij deze berg terug komt, dat Ik met je was en Ik je heb bevrijd uit die ellendige situatie van Egypte. Gezien worden ligt ook in de diepte van de zegenbede uit Numeri, waar gebeden wordt dat de Eeuwige zijn aangezicht over ons laat lichten en zijn gelaat tot ons zal wenden, opdat ook wij op onze beurt zien en gezien worden. Eigen aan een goede relatie, aan intimiteit is dat we leren kijken en luisteren met de woorden van de ander. Dat wij stem worden, vertolkers van dit verbond.
Gerard Reve heeft ooit gezegd: Dat U in de diepste wanhoop mij zoekt, net zozeer als ik U. Het is dit innerlijke weten, deze intimiteit met de Stem, die richting en zin geeft aan ons leven. 

Dichters, schilders, musici, gelovigen zeggen het hem na als zij zeggen: Het kleurt in mij, het zingt in mij. Het bidt in mij. 

De naam van God, zoals die vandaag klinkt, Ik ben die er is, is geen naam om God vast te leggen, het is eerder een naam die aanzet om met de Eeuwige op weg te gaan en je te laten meevoeren. Het is de eerste stem, de herder der ziel, zoals we zongen, die mijn geestkracht aanraakt. 

Over God, over zijn naam, over wie hij is, zijn bibliotheken vol geschreven. Het is zo groot dat elk woord tekort schiet. Toch blijven we zoeken om onze relatie met het onnoembare onder woorden te brengen. 

Herman van Veen maakte voor zijn kleinzoon een lied getiteld: God is Gratis. 

God is de wind jongen, die waait door je haar,
God is de zon jongen die je gezicht verwarmt
God is geen bijl
God is geen wet
God is geen standbeeld
God is geen oordeel
God is een sneeuwvlokje die op je hand smelt
God is een woord,
een naam die in je hart woont
God is gratis

In het beeld van de vijgenboom worden we op geroepen om onze relatie met de Eeuwige te verzorgen. Laten we ons telkens voor zijn aanwezigheid openstellen en moge de Eeuwige zijn gelaat over ons lichten en ons genadig zijn.Naar boven

4e zondag veertigdagentijd:
Jozua 5,9-12; Lucas 15,1-3+11-32

Jezus bevindt zich tussen twee groepen van mensen; tollenaars en zondaars die naar hem toekomen om naar hem te luisteren; en Farizeeën en Schriftgeleerden die hem kwalijk nemen, dat hij omgaat, zelfs mensen die in hun ogen niet deugen ontvangt en met hen eet.
Jezus richt zich tot deze Farizeeën met een gelijkenis. Aanvankelijk lijkt het of hij hen helemaal gelijk geeft. De jongste zoon breekt met zijn vader door zijn erfdeel op te eisen. De vader was kennelijk voor hem al dood. De breuk wordt zichtbaar in de afstand – een ver land –, in de omgang met bezit – hij verkwist zijn vermogen – en de breuk wordt zichtbaar godsdienstig – hij gaat onreine dieren hoeden - . Het is duidelijk dat het gedrag van deze zoon niet tot bevrijding leidt. Hij komt tot inzicht, maar van berouw is nauwelijks sprake. Hij redeneert verstandig, maar dat is toch wat anders dan bekering. Hiermee wordt ons duidelijk gemaakt, dat bekering geen noodzakelijke voorwaarde is om als mens door God aangenomen te worden.
De houding van God wordt zichtbaar in de reactie van de vader. Hij heeft niet gebroken met zijn jongste zoon en ziet naar hem uit. Laat dat tot je doordringen: er wordt op ons gewacht, welke wegen wij ook gaan. De vader heeft lak aan de woorden: “ik ben niet meer waard uw zoon te heten”, valt hem om de hals en kust hem. Liefde laat zich niet in waarden meten en opsluiten.
Als de Farizeeën dachten gelijk te krijgen, door in de jongste zoon tollenaars en zondaars te zien, dan zullen zij concluderen, dat de oudste zoon voor hen staat. Deze oudste zoon gedraagt zich inderdaad net als de Farizeeën fatsoenlijk; hij doet wat van hem verwacht wordt: werken op het land. Hij heeft, in tegenstelling tot zijn vader, gebroken met zijn broer. Dit blijkt uit de gevoelens bij thuiskomst van de jongste broer: woede in plaats van blijdschap, en zijn woorden: die zoon van u. Maar wat ik net zei: er wordt op ons gewacht, welke wegen wij ook gaan, wordt ook bij deze oudste broer zichtbaar. Hij wil niet binnenkomen, maar zijn vader komt naar buiten, naar hem toe, en wij horen diens liefde in de woorden: “jongen, jij bent altijd bij me”. Hoe het afloopt, wat de oudste zoon gaat doen, horen wij niet. Dit wordt aan ons overgelaten. Zolang wij hier in deze wereld verblijven zijn wij zusters en broeders van de oudste broer, zoals wij ook zusters en broeders zijn van de jongste broer.
Kan ik tot diep in mijn hart door laten dringen, accepteren, er blij om zijn, dat naar alle mensen die met mij deze wereld bewonen, wordt uitgezien; dat op mensen gewacht wordt? Het klinkt prachtig, maar persoonlijk vind ik het lastig. Ik merk, dat ik in mijn doen en laten gemakkelijk verward raak in verdienen: hij of zij verdient het, of verdient het niet om gelukkig te zijn.

6 maart 2016, Theo Koster OP

Hoe vaak zeg of denk ik niet: ik heb het verdiend om….of: het zal zijn eigen schuld wel zijn, m.a.w. hij heeft het niet verdiend. Echt een ramp is het niet dit eens te zeggen of te denken, maar het leidt zo makkelijk tot op- en afsluiten: dat ik mij in mijn eigen gelijk opsluit, of anderen de rug toe keer en dus laat vallen.
Natuurlijk kan ik niet de veelheid aan ellende ver weg en dichtbij oplossen, en God doet dit ook niet. Maar vandaag hoor ik, dat niet oplossen niet wil zeggen, dat ons lot hem niet aangaat, dat God afwezig is. Jezus maakt zichtbaar dat hij er is voor iedereen. En de verhalen over hem laten zien, dat juist de kwetsbaren, de randfiguren, zij die niet deugen hier gevoel voor hebben, luisteren en zich laten aanspreken.
Ik vind het lastig in mijzelf echt toe te laten, dat op iedereen gewacht wordt, naar hen, dus naar ons wordt uitgezien. Gemakkelijk raak ik verward en van slag door te vergelijken, dat ik mij vergelijk met anderen, mijn gedrag met andermans gedrag. We hoorden hoe de oudste geen relatie aangaat met zijn jongste broer, maar blijft steken in het vergelijken van zijn gedrag met het eigen gedrag.
Hoe anders reageert onze vader. Tot twee keer toe horen we hem zeggen, tegen zijn jongste zoon en later tegen zijn oudste: er moet feest en vrolijkheid zijn, want deze zoon van mij, die broer van ons, was dood en is weer levend geworden, hij was verloren en is teruggevonden. Ten aanzien van de vele vluchtelingen koos Duitsland in de persoon van Angela Merkel voor een hartelijke ontvangst van de vluchtelingen, en blijft het even rijke Nederland bij monde van Rutte steken in: wat doen de andere landen van Europa?
“Nooit heb ik een gebod van u overtreden, maar mij hebt u nog nooit een bokje gegeven om met mijn vrienden feest te vieren.” O we zijn zo fatsoenlijk en doen ons best, maar hebben niet door dat we in de eigen vriendenkring opgesloten raken en dan geen oog meer hebben voor anderen. Ja, het is lastig om broeder of zuster te zijn van de mensen die op ons pad komen, van de mensen die met ons deze wereld bewonen. Gelukkig zijn er in onze omgeving ook mensen als Jezus. De positie die hij inneemt naar tollenaars en zondaars, naar Farizeeën en Schriftgeleerden lijkt op de positie die de vader inneemt, en Jezus is onze broeder. Hij nodigt ons uit deel te nemen aan de tafel gemeenschap, te eten en te drinken en deel te hebben aan de blijdschap die er is bij God voor elke mens, die niet buiten blijft staan en zich afkeert, maar binnen komt en zich open stelt voor Gods liefde.
Ik weet dat het lastig is mee te doen, mee te blijven doen aan het familiespel dat we zijn. Diep in mijn hart weet ik ook, dat het nooit feest voor mij zal zijn en blijdschap, zo lang ik mij afsluit, in mijn eigen schulp blijf zitten. Naar boven

5de zondag van de Veertigdagentijd:
Jesaja 43,16-21; Johannes 8,1-11

Hebt u dat ook wel eens: dat je bij jezelf denkt “Zo heb ik dat nog nooit bekeken?” Dat je met andere ogen kijkt naar iets of iemand dan je altijd gewend was. Het overkwam mij, toen ik bezig was met de evangelietekst van zojuist. Ik heb het altijd een pracht verhaal gevonden: dat Jezus die Schriftgeleerden en Farizeeën op hun nummer zette en het opnam voor die vrouw. Zij kwam er goed van af, terwijl die aanklagers afdropen, de oudsten voorop. Zo kun je dit evangelieverhaal lezen. Maar het kan ook anders, zodat het meer een verhaal voor en over onszelf wordt. En gaat het daar niet om?

De Farizeeën en Schriftgeleerden hadden niet zo’n hoge pet op van dat gewone volk, waarvan zij zeiden: “Dat volk, ja, dat de Wet niet kent; vervloekt zijn ze!” Krasse taal waarmee de tegenstelling tussen het gewone volk en z’n geestelijke leiders geschetst wordt. Het gewone volk had wel oren naar wat Jezus zei en deed, de leiders niet. Tegen die achtergrond voert de evangelist Johannes de vrouw op, die van overspel beschuldigd wordt. Niet letterlijk maar in overdrachtelijke zin. De vrouw is beeld van het volk dat het met Jezus houdt. Dat volk gaat vreemd, pleegt overspel door in Jezus te geloven. Helemaal fout in de ogen van de geestelijke leiders. De evangelist schetst hier een pijnlijke situatie: Jezus tegenover die leiders, die niets van Hem moesten hebben, en daar tussenin de vrouw als beeld van het gewone volk. 

We kennen de afloop: de leiders druipen af en Jezus blijft achter met de vrouw die Hij aanspoort om beter te gaan leven. 

En nu lezen, horen, wij dat verhaal. Nu staan wij daar. Horen wij niet een beetje bij dat volk én een beetje bij die leiders? Die twee kanten zitten in ieder van ons: we maken fouten én weten soms zo goed hoe het moet, vooral hoe een ander het moet doen. Ik versta dit evangelie als een oproep aan ons om met elkaar in gesprek te blijven, hoe verschillend we

13 maart 2016, Gerard Braks OP

misschien over bepaalde zaken ook denken. Een oproep om een ander in ieder geval niet te veroordelen. Dat zou ons als mensen van geloof in onze dagen wel eens goed van pas kunnen komen, zeker als we met elkaar nadenken over de toekomst van de kerk, van onze geloofs-gemeenschappen, onze communiteit en kapelgemeenschap. Een aantal van u heeft gereageerd op mijn bijdrage in Opschrift. De vraag ‘Wat over vijf jaar?’ leeft niet alleen bij mij maar wordt kennelijk herkend. Wat doen we daarmee als kapelgemeenschap en als communiteit? Het is geen kwestie van afwachten en zien wat komt. Dan zijn we te laat en achterhaalt de tijd ons. 

In het evangelie van deze zondag zie ik een tegenover elkaar van de geestelijke leiders en het volk. Ik wil die tegenstelling niet toepassen op onze kerkelijke situatie, hoewel de reacties naar aanleiding van de benoeming van bisschop de Korte in Den Bosch daar aanleiding toe kunnen geven. Ik bid hem toe, dat hij mensen tot elkaar mag brengen en nieuw enthousiasme weet te wekken. Ik bid hem toe, dat hij de woorden van paus Franciscus ter harte mag nemen: “Soms zal de bisschop achter het volk moeten opstappen om hen te helpen die achtergebleven zijn, en vooral omdat de kudde zelf aanvoelt welke nieuwe wegen er bewandeld moeten worden.” Waar kerkelijke leiders en het gelovige volk tegenover elkaar worden geplaatst, of waar groepen binnen het gelovige volk tegenover elkaar staan, wordt geen toekomst gebouwd. Wie we ook zijn, waar we ook staan, we moeten ons allemaal laten gezeggen door de Geest van de Heer, wiens Kerk we samen zijn. Die Geest spreekt en blijft spreken, ook door het gewone volk van God. In het volk spreekt God zich uit, zoals een oud adagium zegt ‘Vox populi, vox Dei’. De Geest van de verrezen Heer laat zich niet binden door of aan welke regels dan ook. Dat geeft ons een enorme ruimte om elkaar tegemoet te treden, niet om de ander te veroordelen maar om samen verder te gaan. Dat schept toekomst. Naar boven

Palmzondag:Lucas 19,28-40; Lijdensverhaal

Vandaag herdenken we de intocht van Jezus in Jerusalem. Hij berijdt een veulen en wordt begroet door een grote groep mensen die God loven voor al de machtige daden die zij hebben gezien. De reis van de leerlingen naar Jeruzalem loopt ten einde en ze hebben geen idee van wat er in de komende dagen gaat gebeuren. 

Jezus komt de stad binnen. Een nieuwe dag begint. Oude gewoontes zijn opzij gezet. Deze week is de dood niet langer het einde van het leven; succes is niet langer het belangrijkste; macht heeft niet langer volledige en blijvende controle over een volk; geweld is niet langer de manier om met tegenstanders om te gaan. Vandaag begint een heel speciale week; Jezus komt vandaag naar Jeruzalem met een missie. Deze week spreekt ons duidelijk aan: ons lot laat God niet onverschillig; menselijk lijden klinkt niet voor dovemans oren. God hoort onze schreeuw om hulp. 

In het verleden, ook in Jezus’ tijd was het gaan naar Jeruzalem een belangrijke en vreugdevolle gebeurtenis. Vrome Joden gingen naar de stad voor belangrijke feesten en rituelen. Jeruzalem had grote symbolische kracht voor gelovigen in en rond de tempel, maar de Romeinen waren er ook en zo was de stad een plaats van religie en gezag, maar ook van sociale, militaire en economische krachten. 

Jezus en zijn leerlingen wisten hoe gevaarlijk het er kon zijn. Iedereen had wel een bepaald idee over Jezus. Zijn preken over God waren verstorend voor de status-quo die de religieuze leiders probeerden te handhaven. Deze keer wordt Hij snel gevangen genomen, veroordeeld en aan het Kruis genageld.

20 maart 2015, Antoon Boks OP

Maar… vandaag daagt Jezus ons uit: hoe staan we tegenover een misplaatste eerbiediging van een regering, die soms rare dingen doet. Vallen we terug op ons doopsel, zeggen we onze gebeden en hopen we op onze opstanding. Jezus trekt ook vandaag Jeruzalem binnen en daagt ieder van ons uit. Buigen we voor macht of gewoonten, laten we die ons leven regeren? Welke concessies maken we of hoe gaan we om met de uitdagingen van ons geloof? Wij zijn geroepen om vanuit ons eigen leven in Jeruzalem aanwezig te zijn en er te leven als leerlingen van Jezus. Laten we Hem volgen deze week; kijken hoe Hij zich overgeeft aan God. Dan kunnen we zijn dood en opstanding ervaren als een nieuw leven. 

Daarom zwaaien we onze palmen vandaag. Niet omdat alles goed gaat in onze wereld; niet omdat er geen lijden is. We zwaaien onze palmen niet met gesloten ogen voor de realiteit, want we kiezen voor het kruis ook al veroordelen velen in onze wereld dat als dwaasheid. Jezus nodigt ons uit om niet te buigen voor religieuze huichelarij en wereldlijke macht. We weten wat de opgewonden menigte bij de ingang van de stad niet wist en niet konden weten dat later op de ochtend van de derde dag, de eerste dag van de week God Jezus zou laten opstaan uit het graf. De dood zou worden overwonnen. Leven kwam uit de dood; hoop na wanhoop en ondanks alle schijn van het tegendeel werd toen en wordt nu het kwaad verslagen. 

Vandaag hebben we reden om het goede te verwachten hoe krachtig het kwaad soms ook is. Dat is de reden waarom we vandaag palmtakjes zegenen. Daarom beginnen wij vandaag met Jezus en de rest van zijn leerlingen weer een keer aan de Goede Week. Amen.Naar boven

Witte Donderdag: Johannes 13,1-17

U kent dat toch ook, broeders en zusters: dat heerlijke gevoel als je thuiskomt na een dag van lang staan op je werk, of na een lange en ver¬moei¬ende wandeling, of na een inspannende tocht met zware be¬pak¬king: met je voeten in een kom met water. Niet alleen je voeten doen weer menselijk aan, maar zelfs je hele lichaam wordt er fris en monter van. 

Vandaag, witte donderdag, zijn we met Jezus en de eerste leerlingen in de zaal van het Laatste Avondmaal. Het ontstaan van het Joodse seidermaal, dat wij christenen na Jezus’ dood Avondmaal of Eucharistie zijn gaan noemen, is nauw verbonden met de uittocht, de exodus, van Israël. Dat volk werd lang geleden onderdrukt en uitgebuit in Egypte. Het Angstland Mitzraîm), zoals het eigenlijk heet. Ze waren slaven en slavinnen, en de Bijbel noemt hun geploeter ‘harde dienst’. Op dat volk heeft de Ene acht ge¬slagen. Niet omdat het beter dan andere volken zou zijn, maar wegens zijn machteloosheid, omdat het zonder rechten was. Blijkbaar kiest de Ene niet de kant van de gevestigde orde, van de vanzelfsprekendheden, waarvan wij ons bedienen. Blijkbaar vallen wij bij de Ene door de mand als wij andere mensen stelen, beroven van wat hun toekomt zoals een goede naam, het dagelijks brood, werk om waardig te kunnen leven en verdiende rust. Wij weten niet veel van de Ene, eigenlijk niets, maar dit is al genoeg om naar Hem te luisteren. Deze God belooft Israël bevrijding uit zijn vernedering en zijn bitter bestaan. Deze God stuurt slaven en slavinnen op weg naar een andere manier van leven. Want zusters en broeders, als je er met en voor mensen wilt zijn, en hun leven de moeite waar en waardig vindt om het te verbeteren en op te heffen, is het nodig dat je op een echte en ongedwongen manier anderen van dienst kunt zijn. Maar dat is alleen dan te volbrengen als je weet hoe het in ieder geval níet moet. Daarom koos de Ene voor dit volk van slaven en slavinnen. Wie onder ons kan ons nu beter vóórleven wat het omgekeerde van een slaafs bestaan inhoudt. 

Daarom worden de mannen en vrouwen van dit volk tot dienaar en dienares van de Ene geroepen in een dienstbetoon, dat tegenovergesteld is aan de harde dienst in een slavenhuis. Daarom zijn Godskinderen altijd onderweg, want slavernij is hardnekkig en taai van aard! Daarom heb je sterke voeten nodig. 

Daarom wast Jezus onze voeten. 

Dienaar van de Eeuwige zijn kan slaan op een heel volk maar ook op enkelingen. Zo slaat het ook op Jezus Messias. Hij is een echte dienaar van God geworden omdat hij opging in zijn werken temidden van en voor de mensen. Dit dienaarschap wil hij ons inprenten.
Daarom wast Jezus onze voeten.

24 maart 2016, Ernst Marijnissen OP

Leven betekent altijd samenleven. Ieder van ons is geroepen mensen om je heen tot zegen te strekken. Zegenen gaat hand in hand met aanzien. Wie een ander niet wil aanzien en zijn ge¬zicht afwendt -het laat vallen zegt de Schrift- kan geen zegen voortbrengen en is die ander niet van dienst. Jezus knielt vóór zijn leerlingen. Het is belang¬rijk om in te zien welke houding hij aanneemt. Bij het voetwassen en afdrogen moet hij naar de ander opzien. Daarmee brengt hij de leerling tot aanzien, verheft deze en is die ander tot zegen. Want een medemens een gezicht geven en van dienst zijn is de concrete invulling van wat zegenen betekent. Dit opzien naar de leerling is geen vernedering, geen oefe¬ning in nederigheid, laat staan verlies van menselijke waardigheid. Integendeel, door naar de ander op te zien verhef je een medemens en stijgt deze in waardigheid. Aanzien is verhogen, eerbiedigen, communiceren, vrede brengen. Ogen zijn de spiegels van je innerlijke kern. Zo wordt dit ‘aanzien’ tot zegenen, en geven we, zo doende, vorm aan verbondenheid. Jezus neemt iedere leerling, man en vrouw, ernstig en wil ons naar waarde schatten. 

Daarom wast Jezus onze voeten. 

Na de maaltijd legt Jezus zijn kleren af. Dat is een prachtig gebaar van ontlediging: hij maakt zich kwetsbaar en ontdoet zich van de uiterlijke tekenen van rang of stand. Hij omgordt zich met een doek, waarmee hij, na de voeten van een leerling gewassen te hebben, deze afdroogt. Zijn handeling van dienstbaarheid is zijn ware kleding. Hier wordt op een ontroerende wijze getoond hoe kleren de ware mens maken. Zo gaat hij de rij van zijn vrienden en vriendinnen langs. Wie deze kleding draagt gaat de weg van Jezus en is een dienaar of een dienares van de Ene. 

Daarom wast Jezus onze voeten. 

Na Jezus' dood werden de christenen aanvankelijk genoemd: mensen van de weg. Zij, en dus ook wij, zijn voortdurend op uittocht, exodus, weg uit de wereld van de gevestigde orde en haar vanzelfsprekendheden. Dit beeld is in latere tijden verdwenen en dat is jammer. Christenen gaan een weg. Die weg verandert van aanzien en is nauwelijks voorspelbaar. Ze moet altijd weer worden gezocht en uitgezet. Christenen gaan geen gebaande wegen en lopen geen route, die op een kaart staat aangegeven. Ze volgen geen kaart maar een mens: Jezus Messias. Ze volgen geen reisgids maar het levende Woord. Ze zijn altijd onderweg en dus in beweging. Wie stilstaat roest en wordt onbewegelijk. 

Daarom moeten wij elkaar de voeten wassen.Naar boven

Paaswake: Lucas 24,1-12

Dit is de nacht van licht in een duistere wereld in chaos, waarin ge-knechte mensen tot vrijheid worden geroepen en dode beenderen tot leven worden gewekt. Dit is de nacht waarin het licht van Gods woord ontstoken wordt als een richtingwijzer voor mensen onderweg. Het is de nacht waarin wij opnieuw geboren worden als wij horen hoe de aarde bedoeld is, hoe er vanuit chaos en duisternis ruimte wordt ge-maakt om te leven en alles en iedereen zijn plaats krijgt in het licht van God.

Het is de nacht waarin ons de weg van de mens op aarde getekend wordt: eerst in het visioen van een gelukkige wereld waarin wij broe-ders en zusters mogen zijn voor elkaar, elkanders hulp en tegenover en vervolgens wat er van dat vergezicht nog over is. 

Wij hoorden hoe wij, zoals het volk van Israël, van bondgenoten en huisgenoten vervreemden van elkaar en terecht komen in een land dat mensen tot slaven degradeert – tot niet-mensen – waar wij el-kanders concurrenten worden en willen heersen over elkaar. Het goed bedoelde leven verwordt steeds opnieuw tot een woestenij, tot een slagveld waarin mensen elkaar opofferen en ten nutte maken van hun eigen plannen.

In het grote verhaal van Gods mensen dat lijkt te eindigen in een vallei van doodsbeenderen is dit niet het einde maar klinken opnieuw woorden van een nieuw begin. Niet voor niets zijn deze verhalen al-tijd gehoord in de nacht dat de doopleerlingen voorbereid werden op hun doop, want zij bevatten de kern van het Bijbels getuigenis en vormen tot op vandaag de wegwijzer naar het leven zoals het van Godswege bedoeld is. Dit mensenbestaan met vallen en opstaan dat tot een mislukking lijkt te

26 maart 2016, Henk Jongerius OP

voert. De uitspraak van Pilatus is daarom veelzeggend: ‘zie hier de mens!’
In Hem zien wij Gods visioen van de mens op aarde in woord en ge-baar, in levende lijve voor ogen. Het is in Hem dat wij de weg ontwa-ren die uit onderdrukking en slavernij voert, als hij mensen geneest en weer in hun eiworden, is door de rabbi uit Nazareth met ons gedeeld en daardoor heeft hij voor ons de weg gewezen naar waarachtig leven t op vandaag! Hij is die mens die ons het enige en ware le-venstestament heeft nagelaten ‘hebt elkander lief’ en daarin voor ons allen het beeld is geworden van God zelf die het licht roept in de duis-ternis en ook ons allen in deze nacht roept om naar deze mens op te zien. Hij is gestorven en verborgen in God en wij vinden Hem niet terug, net zoals de vrouwen die naar zijn graf zijn gegaan, maar wij zien twee mannen in het wit gekleed die de vertegenwoordigers zijn van Wet en Profeten. De vrouwen herinneren zich hun woorden, keerden zich af van het graf en werden de eerste getuigen van zijn opstanding. Alleen mensen die het geheim van liefde en toewijding kennen dur-ven geloven in de Ene die vanaf het begin alle duisternis verbreekt en deuren opent naar een nieuw bestaan. Hij rolt de steen van twijfel en onwetendheid weg en voert ons een nieuw bestaan binnen waarin het licht ons nooit meer verlaten zal. Door dat licht mogen wij wonen in de tegenwoordigheid van de Ene die mensen nooit vergeten zal. 

Aan dat licht mogen wij ons toevertrouwen door elkaar lief te hebben en zo mensen te worden zoals Hij. Daarom mogen wij zingen in het holst van de nacht dat het licht de duisternis voorgoed verdrijft, de steppe zal bloeien en wij zullen opstaan en lachen en juichen en leven!
Zalig pasfeest. Naar boven

Pasen: Handelingen 10: 34a, 37-43; Johannes 20: 1-9

Lezingen hebben met Pasen min of meer hetzelfde begin: “op de éérste dag van de week...” Gelukkig geven de evangelielezingen niet altijd precies de exacte dagen en uren aan. De meeste verhalen beginnen gewoner: “Nadat Jezus naar Jeruzalem ging..." of “vroeg in de ochtend ging Jezus naar de tempel”. Dat is maar goed ook, want nog steeds zijn er mensen, die precies willen weten wanneer Jezus naar Jeruzalem ging: welke dag, jaar en uur? De schrijvers van het evangelie zeggen: “Dat is hier niet belangrijk”.

Er zijn nog andere verwarrende details: waren er twee engelen in het graf, of gewoon één jonge man? Ging Maria Magdalena alleen of met twee andere vrouwen? De opstanding was op de eerste dag van de week. Niet de dag na de Sabbat, maar: de eerste dag van de week. De evangelisten willen opmerken dat er iets nieuws gebeurd is, er is een nieuwe start, een nieuw begin voor ons allemaal, het is "de eerste dag van de week." Net zoals God op de eerste dag het licht maakte om de duisternis te doorbreken, zo komt er nu licht in de duisternis van het graf, de dood heeft niet meer het laatste woord. 

Er is veel te leren op deze eerste dag en van de drie leerlingen in het verhaal van vandaag. Laten we beginnen met: Maria. Ze gaat naar het graf op dezelfde manier als sommige mensen dat nog steeds doen: om te treuren; om respect te tonen aan iemand die gestorven is; omdat ze weet dat haar relatie met Jezus abrupt eindigde door Zijn dood. Ze verwachtte geen opstanding. Johannes vertelt ons dat ze ging terwijl het nog donker was. Het is donker, dit geeft ook aan dat ze nog niet ziet door het licht van het geloof en dus niet begrijpt wat er is gebeurd. Een weggerolde steen is niet genoeg om haar te overtuigen dat Jezus is opgestaan. In plaats daarvan vertelt ze Simon Petrus en Johannes de logische conclusie die ze hier uit trekt: ze hebben de Heer weggenomen. Dat is het eerste stukje van het nieuws dat ze heeft om aan te kondigen. Later zal ze aan alle Apostelen vertellen, dat ze de Heer gezien heeft, terwijl ze eerst dacht de tuinman te zien, maar ja dat komt nog, in de liturgie doen we niet aan het voorlezen van wat voor de volgende keer opgeschreven staat. Dat lukt alleen op de televisie.

En dan Petrus: Ik vraag me af waarom Petrus zo langzaam loopt op weg naar het graf. Vertraagde zijn herinnering aan zijn verraad aan Jezus hem? Als hij gaat geloven in de verrijzenis, verandert alles voor hem. In het licht van de verrezen Heer zal Petrus vergeving moeten accepteren. Het is een geschenk, hij verdiende het niet, maar hij zal op zijn beurt ook vergeving aanbieden aan anderen, als hij eenmaal gelooft in de verrezen Heer. Hij had toch gehoord, dat Jezus hem zei zeventig maal zevenmaal te vergeven. Als we vandaag naar het lege graf kijken met het uitdrukkelijke geloof in de verrezen Christus, kunnen we leren te vergeven en vergeven te worden. En als we dat doen..., wie moeten we dan vergeven? Misschien hebben wij geen zware zonden gedaan die ons tegen houden om naar het lege graf te gaan met de leerlingen. Maar als we nadenken over wat het betekent om leerling te zijn; over de liefde die wij voor Christus hebben; over onze toewijding aan zijn boodschap en onze reactie daarop in dienst van onze buurman, dan zijn wij misschien ook een beetje traag bij het naderen van het graf, maar als wij net als Petrus vertraagd blijven door ons verleden, dan zien we de verrezen Heer niet. Dan is deze eerste dag van de week precies hetzelfde als iedere andere zondag. 

Vanaf het moment, dat Petrus in de opstanding gelooft, zal hij de wereld bekijken door de ogen van Jezus. Voor gelovigen is er geen andere manier

27 maart 2016, Antoon Boks OP

om te kijken, geen andere norm voor hoe wij moeten leven. Hij zal zich volledig loyaal betonen tegenover Christus en zich afkeren van alles wat daarmee in strijd is. Wij die geloven in de opstanding zullen vragen moeten stellen en er voor moeten zorgen dat we trouw zijn aan Jezus en liefde en rechtvaardigheid proberen werkelijkheid te maken zoals Jezus ons heeft geleerd. Waarom, om een voorbeeld te geven, leven in ons land nog steeds zoveel kinderen in armoede? Waarom is er nog steeds geen gelijkheid van mannen en vrouwen in onze kerk, waarin de opstanding van Jezus voor het eerst werd aangekondigd en afgekondigd door een vrouw? Hoe zorgt ons geloof in de verrijzenis er voor dat we uitgedaagd worden om te spreken en te handelen, vandaag op de eerste dag van de week? 

Maar als dit de eerste dag is, dan herinnert Johannes ons er aan dat iets heel nieuws en onverwachts gebeurd is en dat wij daarom reden hebben om te hopen.

Wij hebben reeds twee personen in het verhaal van de eerste dag gehad namelijk Maria en Petrus. Er is echter nog een persoon in het verhaal van de eerste dag. Johannes vertelt ons dat hij van Jezus hield. Sommigen denken dat die derde persoon Johannes zelf was. Het evangelie blijft misschien opzettelijk dubbelzinnig want dan kan ieder van ons onszelf in het verhaal zetten. De geliefde leerling keek naar het graf, zag en geloofde. De liefde van deze leerling opende zijn ogen. Ons geloof vertelt ons dat we onszelf de leerling kunnen noemen die van Jezus hield. Het ervaren van die liefde kan onze ogen openen voor de mogelijkheden van deze eerste dag van de week als geliefde volgelingen van Jezus als onze ogen open gaan als we naar het graf kijken. Liefde opende zijn ogen. Een liefde die niet is gebaseerd op verdienste, prestaties of onze briljante inzichten. Integendeel, zoals dat gaat met liefde, het wordt ons gegeven als een geschenk, een genade. Met die ontvangen liefde kunnen we nu de dood in zijn vele gedaanten tegemoet treden en overwinnen. 

Liefde vraagt ons van dichtbij te kijken naar wat vandaag op deze eerste dag van het nieuwe leven naar ons toekomt. We kijken niet over onze schouder naar wie we in het verleden waren en wat we deden. Vandaag is de eerste dag met nieuwe mogelijkheden. Wij zijn immers de door Jezus geliefde leerlingen. De liefde die we als genade hebben gekregen is een basis voor een nieuwe manier om te leven. We kunnen beginnen of opnieuw gaan leven als mensen van wie God houdt en die daarom van de andere mensen, die ook kinderen van God zijn, houden. Vanwege de dood en opstanding van Jezus vertrouwen wij erop dat we steeds mogen blijven leven in die liefde van God en het daarom aandurven om ook van al die andere kinderen van God te blijven houden.
We keren terug uit het lege graf en we vragen ons af, hoe we het leven van een door God geliefde leerling kunnen leven. Hoe kunnen we meer en beter van mensen houden? Vooral, hoe kunnen we dat doen tegenover mensen die niet iedere dag laten zien, wat wij zo leuk vinden? Laten we allemaal vandaag de reis naar het lege graf maken, naar dat graf kijken, maar ook naar ons eigen leven. Is er iemand die we niet hebben vergeven? Hebben we geaarzeld verwikkeld te raken in het leven van anderen? Welke tekenen van dood zien we die we de rug kunnen toekeren of waarmee we de strijd moeten aanbinden? Wat voor nieuw leven ervaren we en met wie durven wij dat nieuwe leven in woord en daad te delen in het licht van wat we vandaag zien op deze eerste dag van de week? Als we daar antwoorden op gevonden hebben, kunnen we elkaar een gezegende tijd toewensen met de woorden: Zalig Pasen of Gezegend Pasen. AMEN. Naar boven

2e Paasdag: Matteus 28,8 – 15

Pasen is een feest, te groot voor één dag. Daarom vieren we vandaag een tweede Paasdag en we gaan door tot en met Pinksteren, het feest van de Geest die ons gegeven wordt om de Schrift te verstaan. 

Vandaag horen we het tweede deel van het paasverhaal zoals Matteüs ons dat vertelt. Na eerst het paasgebeuren verteld te hebben, als een geloofsverhaal en niet als een krantenbericht, horen we het eerste paasgetuigenis van de vrouwen. Zij verkondigen de verrezen Heer aan de leerlingen. Op zijn woord moeten ze Hem volgen naar Galilea. Daar wacht hen in het leven van alledag een nieuwe toekomst. Met de dood en opstanding van Jezus is die toekomst gegarandeerd. Het begin is er. Die paasboodschap is een geweldige opsteker; daar kun je mee vooruit.

De leerlingen moeten op weg; niet stil blijven staan bij het verleden; niet vast blijven houden aan wat je hebt of denkt te hebben! Durven loslaten en op weg gaan naar een nieuwe toekomst.

28 maart 2016, Gerard Braks OP

Daarbij wordt ons een belangrijke waarschuwing meegegeven: zorg dat je niet in slaap valt. Van begin af aan wordt geprobeerd de boodschap van Pasen als onzin ongedaan te maken: zeg maar dat zijn leerlingen Hem gestolen hebben. Maar zegt Matteüs: laat je daardoor niet in slaap sussen. Blijf wakker en durf het aan om met ogen van geloof naar een nieuwe toekomst te kijken. Laat je niet in slaap sussen door de eerste de beste tegenvaller, dat een jonge medebroeder toch een andere levenskeuze maakt dan zich liet aanzien. Laat je niet in slaap sussen door de verlammende gedachte dat voortgezet moet worden wat we altijd zo gedaan hebben. Dat is Pasen allemaal niet. 

Pasen is een feest van leven, van wakker zijn en met open ogen kijken naar je eigen kleine wereld en met elkaar bezien hoe je daarin zelf en met elkaar kunt werken aan een nieuwe toekomst, zowel voor de communiteit als de kapelgemeenschap. Pasen is het begin van een weg die we samen kunnen gaan. Als we daartoe bereid zijn, komt de kracht om het daadwerkelijk te doen van zelf. Naar boven

2e zondag van Pasen:
Handelingen 5, 12-16; Johannes 20, 19-31

Dit stukje evangelie is mij dierbaar. Niet omdat er zovéél instaat, maar omdat wat er staat mij, als deel van deze kapelgemeenschap, raakt en op weg zet.
Johannes heeft zijn gemeente voor ogen, die net als wij hier wekelijks samenkomt. Op het eind horen we, dat Johannes een keuze heeft gemaakt in wat hij opschreef. Wat Johannes in zijn evangelie opgetekend heeft is niet alles, maar dat wat zijns inziens zijn gemeente kan overtuigen, dat Jezus de Christus is, de Zoon van God. Destijds begon alles, deze wereld, vanuit God, door Jezus aangeduid met de Vader. Deze blies over de chaos, zodat de aarde ontstond; zie hiervoor de eerste bladzijde van de Bijbel, uit het boek Genesis. God blies vervolgens zijn adem, zijn geest in een hoopje stof dat hij tot mens geboetseerd had, en zo kwam de mens tot leven. God koos volmondig voor deze mens, maar de mensen waren hem niet trouw. Mensen gingen zich vergelijken met elkaar, de een ging boven de ander staan; mensen gingen gewelddadig met elkaar om, gunden elkaar geen ruimte op deze aarde, geen licht in de ogen. Mensen zochten hun geluk zelfs bij andere goden, idolen, en geneerden zich niet met deze goden vreemd te gaan, zich te storten in luxe, prestaties, hoogmoed. .

Toch liet God de mensen niet vallen. Voortdurend zocht Hij wegen om mensen, zijn lievelingen, nabij te zijn. Hij zond engelen, profeten, maar voortdurend ging het mis, gingen de mensen hun eigen gang. Wij weten hoe dat gaat; wij zijn immers zelf mensen.

Ook Jezus van Nazaret was een mens zoals u en ik. Het goede nieuws dat hij bracht kun je in één zin samenvatten: het koninkrijk van God is nabij; keer je om naar dit rijk. We horen hem dit ook vandaag zeggen in de woorden: zoals de Vader mij gezonden heeft, zo stuur ik jullie. En dan ademt hij over hen en zegt: ontvang de heilige geest. Het is alsof de Bijbel opnieuw begint zoals in Genesis. Jezus herschept zijn leerlingen, die angstig zijn. Hij blaast hen nieuwe levenszin in, doet hen opleven, overleven.

Als jullie iemand zijn zonden vergeven, dan zijn ze ook vergeven, als je ze niet vergeeft, dan blijven ze behouden. Binnen de rooms katholieke kerk werd deze tekst gebruikt om de noodzaak van het biechten te motiveren. Zo werd het helaas een tekst voor intern gebruik, want dit leidde niet alleen tot een scheiding tussen priesters die zonden konden vergeven en leken, maar ook sloot het de rooms katholieke kerk af van de samenleving, waarvan zij deel uitmaakt; alsof daarbuiten geen zonden gebeuren, respectievelijk we daaraan geen boodschap hebben. .

3 april 2016, Theo Koster OP

Zonden zijn de obstakels die staan tussen de mensen en God en tussen de mensen onderling. We weten uit een van de evangelieverhalen, dat Jezus een lamme zijn zonden vergaf. Dat werd hem kwalijk genomen met als motief: enkel God kan zonden vergeven. Dit maakt deels al duidelijk, waarom dit evangelie vandaag mij zo raakt: Zo dicht komt God bij mensen, dat wij kunnen delen in zijn liefde, want het is inderdaad goddelijk dat iemand jou vergeeft, zalig als jij iemand kunt vergeven.

Tomas was er niet bij toen Jezus bij de leerlingen kwam. Zijn reactie op het ‘we hebben de Heer gezien’ hoorden we: ik wil zijn handen zien, met de gaten van de spijkers erin; ik wil ze met mijn vingers voelen. Ik wil met mijn hand de opening in zijn zijde voelen. Anders geloof ik niet. .
Het is te simpel dit af te doen met het oordeel: eerst zien, dan geloven; en Tomas de ongelovige Tomas te noemen. Een ander woord voor geloven is vertrouwen

Vertrouwen kun je niet afdwingen, vertrouwen kun je niet met jouw verstand bereiken. Vertrouwen kost tijd, een week lang, zeven dagen duurt de herschepping, en dan horen wij Tomas zeggen: mijn Heer! mijn God! In het Oude Testament was dit de benaming voor de Gods naam. .
De Godsnaam ziet Tomas weerkaatst in Jezus. Voor Tomas Didymus, dat betekent tweeling, voor Tomas en dus voor ons, deze gemeente hier, zijn tweelingbroer, geldt, dat waarachtig geloven niet berust op het eigen zien, maar op het horen met gespitste oren naar de ooggetuigen, vandaag Johannes, luisteren dus naar de woorden die worden doorgegeven.

In het ‘mijn Heer! mijn God!’ hoor ik, dat er een manier van leven is dat door niets en niemand klein te krijgen is. Jezus heeft niet alleen goed nieuws gebracht, hij heeft dat goede nieuws vlees en bloed gegeven. Voor elk mens had hij oog, had hij aandacht en nam zo zonden, obstakels die staan tussen mensen en God, tussen mensen onderling weg. .
Steeds weer opnieuw heeft God zich naar de mensen gewend, vol liefde. In Jezus komt er een beweging opgang van de mensen naar deze God. De kracht van Jezus blijft werkzaam in de leerlingen, zijn volgelingen. We hoorden dit ook in de eerste lezing, waar rond de apostelen soortgelijke dingen gebeuren als rond Jezus.

Als wij straks het brood breken, de wijn delen zoals Jezus dit deed, mogen ook wij zijn kracht ervaren en weten wij, dat ook wij gestuurd zijn, om in deze, onze wereld obstakels weg te nemen, zodat het rijk van God ervaarbaar wordt voor iedere mens, en wijzelf een duwtje in de rug krijgen onderweg naar God. Prachtig vind ik dit, of mag ik zeggen: prachtig is dit?Naar boven

3e Zondag van Pasen:
Handelingen 5, 27b-32. 40b-4;: Johannes 21, 1-19

In de weken tussen Pasen en Pinksteren horen we hoe de jonge kerk zich een weg zoekt om te overleven, om zich te vestigen, om leven te zoeken. In deze periode zijn zowel; de verrijzenisverhalen bij Johannes als de getuigenverslagen in het boek Handelingen daar een prachtig voorbeeld van. We horen niet anders in deze weken.

In zijn nieuwste boek GEROEPEN TOT HOOP van Mgr. De Korte vraagt hij zich af: waar ging het de eerste christenen om? En hij vraagt tevens: wat vormt het kloppend hart van het christendom? Wat vormt de brede christelijke identiteit? En niet de minste vraag: waar moet het ons als christenen vandaag om gaan?’ Een belangrijke, maar tevens ook hele een indringende vraag Om eerst maar even bij die eerste vraag te blijven: waar ging het de eerste christenen om – kunnen de lezingen van vandaag ons misschien een richting wijzen. 

In het boek Handelingen horen wij de wederwaardigheden van die eerste groep. De apostelen krijgen grote aanhang onder het volk vanwege de vele tekenen en wonderen die ze verrichten, zieken worden genezen, onreine geesten verdreven. Het aantal mensen dat gelooft in de Heer neemt toe. En het verzet wordt groter. Ze worden gevangen genomen, worden ondervraagd, zelfs gegeseld en bedreigd. Maar hun gebed wordt sterker, hun redevoeringen krachtiger en het aantal volgelingen groter. Petrus heeft eigenlijk een heel eenvoudig antwoord: wat God jou zegt te doen is veel belangrijker dan wat mensen zeggen. Gedreven door de Geest, geïnspireerd door het geloof in en van Jezus Christus en tot hoop geroepen legt hij getuigenis af. En met hem vele anderen.
Het Evangelie van vandaag loopt over van symboliek. En de verschillende verhalen volgen elkaar in een heel snel tempo op. Het is bijna te veel……. Zeven leerlingen zoeken elkaar op: Petrus, Tomas, Natanaël, Jakobus, Johannes en nog twee anderen – niet voor niets – ZEVEN – een heilig getal. Zeven is de volheid. Petrus neemt weer het initiatief: ‘Ik ga vissen’. Pakt hij zijn oude beroep weer op of verstaat hij al – of bedoelt de Evangelist – dat hij de opdracht van Jezus serieus neemt. Jezus had hem al eens gezegd ‘ik maak vissers van mensen van jullie’. En de andere zes zeggen ‘dan gaan wij mee’. Petrus probeert samen met zijn vrienden gehoor te geven aan de opdracht van Jezus om de Blijde Boodschap te verkondigen. Gelukkig, je hoeft het niet alleen te doen. Werken aan Gods Koninkrijk, werk maken van je geloof kun je niet alleen. Daar heb je anderen bij nodig. Daarom komen wij hier samen, daarom spreken wij met elkaar over dat wat ‘onnoembaar’ is.
En hoe enthousiast de mannen ook in de boot stappen en alle goede bedoelingen ten spijt – het lukt niet. Ze vangen niets. Het is zwoegen en ploeteren in het duister van de nacht. Pas bij het ontluikende morgenlicht is een ‘paaservaring’ mogelijk. Het is niet voor niets het Johannes Evangelie!!

10 april 2016, Ineke van Cuijk OP

Maria Magdalena had ook even tijd nodig bij het lege graf om Jezus te herkennen. De vissers krijgen de opdracht het over een andere boeg te gooien. En als dat lukt is de vangst enorm! 153 stuks!! Ook dat getal is natuurlijk niet toevallig. Volgens verschillende exegeten staat dat getal voor de toen bekende volkeren in de wereld. En het mooiste is: het net scheurt niet!! Wat er ook gebeurt – en als het tegen zit – probeer vol te houden – In onze huidige kerk met al zijn onrust is dat een hoopvol teken!! 

Petrus is de ‘doener’….gaat aan het werk. Johannes, de dromer, de ziener ontdekt dat de vreemdeling op het strand de Heer is. Hij heeft als eerste oog voor Jezus’ aanwezigheid. Twee tegenpolen van mensen – net zoals bij Martha en Maria. En allebei zijn ze hard nodig en allebei zijn ze in onszelf vertegenwoordigd. Soms moet je de handen uit de mouwen steken, aan de slag, regelen, organiseren. Soms moet je stil staan, bezieling zoeken, je dromen en visioenen laten werken. En dat is van alle tijd – toen, in de tijd van de jonge kerk, nu in het leven van onze geloofsgemeenschappen en in ons persoonlijk leven. En opnieuw laat Jezus zien en voelen hoe belangrijk het is samen te eten – maaltijd te houden. Hij nam het brood, gaf het hun en zo ook de vis! Elkaar blijven voeden!! Tijdens deze maaltijd wordt er zeer omzichtig gesproken over Jezus’ aanwezigheid. Hij is er! Wetend dat het de Heer was, durfde geen van de leerlingen Hem vragen: ‘Wie zijt Gij?’Het breken van het brood is het teken van zijn aanwezigheid. Zoals wij tot de dag van vandaag het brood met elkaar breken in Zijn aanwezigheid. 

Na het ontbijt lijkt er nog een soort test voor Petrus te komen. Tot drie maal toe (en dat roept onmiddellijk de herinnering op aan de verloochening van Petrus, ook bij een vuur) ondervraagt Jezus hem. In dit indringende gesprek krijgt Petrus opnieuw de opdracht ‘Weid mijn lammeren, weid mijn schapen, volg Mij. Je bent geroepen tot hoop! En in de verhalen van Handelingen horen wij hoe Petrus te vuur en te zwaard aan het werk gaat. Zelfs verheugd dat ze waardig bevonden worden smaad te lijden omwille van Jezus’ naam. 

Waar moet het ons als christenen vandaag om gaan? Als u gehoopt had een eenduidig antwoord te krijgen op deze vraag – dan moet ik u teleurstellen. Maar zelfs daar zult u niet van schrikken. Misschien moeten we het ook niet moeilijker maken dan het is. En eigenlijk het eenvoudige antwoord van Petrus toepassen: wat God jou zegt te doen is veel belangrijker dan wat mensen zeggen. Ben je bereid zijn roepstem te horen en te volgen? Ben je bereid tot overgave aan de Onnoembare? Durf je getuige van de Hoop te zijn – dwars tegen de keer in – in alle gebrokenheid van ons leven en het leven. 

Wij mogen staan in een rijke traditie. En traditie vormt het levende geloof van onze voorouders en onze voorgangers. En zo bouwen zij en wij aan een barmhartige kerk. De Levende toont ons zijn gezicht! Alleluia! 

  Naar boven

4e zondag van Pasen:
Handelingen 13,14+43-52; Johannes 10,27-30

De lezing, die we vandaag weer gehoord hebben praat zo goed als zeker over de oudste afbeelding van Jezus, namelijk die van de goede herder? Deze voorstelling van Jezus werd zelfs eerder gebruikt dan die van Jezus aan het kruis. Dit kan ik zelf met enige zekerheid constateren, want twee keer per jaar zie ik op de deur van de Santa Sabina kerk in Rome de oudste voorstelling van het kruisbeeld dat daar op de deur is uitgesneden; dat kan ik goed begrijpen, want zeker voor Romeinen werd er zo veel schande gekoppeld aan de manier waarop Jezus gedood is dat het teken van Jezus aan het kruis-- in eerste instantie niet het meest voor de hand liggend beeld was-- om Jezus nagedachtenis levend te houden zeker niet de Romeinen. Paulus beroept zich op het feit, dat hij een Romeinse burger is om er voor te zorgen, dat hij met een zwaard gedood wordt en niet gekruisigd zou worden.

Het beeld van Jezus die het verloren schaap op zijn schouder draagt was een vroege en misschien wel de eerste afbeelding die door de volgelingen van Jezus omarmd werd. Dit beeld van Jezus is wel een geromantiseerde presentatie van Christus, want in de Evangelielezing wordt een minder rustige omgeving verteld. Er is het gevaar van een vraatzuchtige wolf die er aan komt om de schapen uit hun veilige omgeving mee te nemen en te vermoorden. Daarom kan ik maar beter niet te sentimenteel preken, want er wordt een situatie van leven en dood naar voren gebracht. 

Maar wat kunnen we wel uit de voorstelling van Jezus als de Herder halen? De herder spreekt over de hele kudde; Hij leidt en spreekt tot de kudde die ‘mijn stem hoort.’ Hij daagt ons uit om te blijven denken bij wat we sinds het Tweede Vaticaanse Concilie weer horen, namelijk dat wij allemaal samen het volk van God zijn en dat kwam naar voren toen de tekst gebruikt werd dat alle gedoopte mensen deel hebben aan het ‘priesterschap van de gelovigen.’ Wij hebben allemaal een rol in de kerk, want we worden ondersteund en geleid door de stem van de herder. Hoewel we de klok niet terug kunnen draaien naar de dagen van de vroege kerk, worden we er zeker aan herinnerd als we horen of lezen hoe Jezus vertelde, dat Hij de herder van de kudde is die naar zijn stem luistert. We mogen dit gevoel van verbondenheid niet verliezen. 

Laten we eerlijk zijn door de eeuwen heen hebben veel mensen minder aandacht besteed aan de stem die spreekt tot de hele gemeenschap als kudde en in plaats daarvan hebben heel wat mensen de grote verantwoordelijkheid voor het horen van Gods woord en het onderwijzen daarvan gelegd op de geestelijkheid en de hiërarchie. Gelukkig hebben we iets meer dan een week geleden weer een keer van de Paus gehoord wat velen van ons al wisten, dat er meer mensen tot de gemeenschap van Jezus Christus horen dan alleen dat min of meer kleine groepje, dat precies alle voorschriften van de Codex uitvoeren. In het boekje van het bisdom Willemstad over het vieren van de Sacramenten stond één citaat uit de heilige Schrift en alle andere waren uit de Codex. Toen we dat aan het maken waren heb ik hiertegen vaak geprotesteerd, maar het bleef zo, want de meerderheid van mijn collega-priesters vond dat dit correct was. Om eerlijk te zijn geloof ik niet dat ik hier in de kapel jullie moet aansporen om allemaal onze verantwoordelijkheid te nemen die voortkomt uit wat we vandaag gehoord hebben over de goede Herder. Maar toch kunnen we even stil staan bij de vraag: Hoe reageren we op de opdracht die wij hebben ontvangen: waartoe leidt de stem van de Herder ons om met die verantwoordelijkheid te leven? Dat gebeurt niet alleen hier binnen in de kapel. We moeten ook de stem van de herder horen als Hij tot ons in onze wereld spreekt door middel van moderne profeten en getuigen, net zo

17 april 2016,Antoon Boks OP

goed als door mensen die het dichtst bij ons staan in ons gezin, onze school of op ons werk, maar ook in deze gemeenschap hier in de kapel. In meer dan één uitdrukking worden schapen weggezet als dom. Er is helemaal geen sprake van domheid in de hedendaagse lezing, maar juist van zorg van de herder voor de kudde. De kudde, begeleid door de stem van de herder, wordt aangemoedigd die stem te vertrouwen en alles te doen wat zij kan om te zorgen voor de eenheid van de gemeenschap maar daarnaast ook onze hand uit te steken naar anderen om die te helpen. De schapen van deze herder zijn niet passief en dom, maar actief door het navolgen van het voorbeeld van de Herder Jezus, die voor ons gestorven en verrezen is. 

De tekst uit het evangelie, die we vandaag hebben gehoord richt onze aandacht ook naar de liturgische viering. Schapen krijgen honger; iedere dag moeten ze eten en drinken om in leven te blijven. Zoals iedere zondag komen we in deze viering bij elkaar om te eten en te drinken, te luisteren naar Gods voedend Woord via de stem van de herder en worden we gevoed met voedsel voor onze reis. We moeten weten waar we naar toe gaan en hebben zijn stem nodig om niet te verdwalen, ontmoedigd te worden of gebukt te gaan onder schuld. Zo spreekt de herder tot ons. Zijn woorden ontmoedigen ons niet, maar zorgen er voor dat we samen vanuit verschillende richtingen reizen, zonder eenzame tochten en omwegen te maken om te komen tot een vernieuwing van onze gemeenschappelijke visie. 

De Herder wil echt, dat we niet verdwalen en onszelf gaan zien als individuele Christenen. Hij herinnert ons er aan dat we een gemeenschap zijn, die samen reist. Hier kunnen we in het bijzijn van de Herder die tot ons spreekt, duidelijker onze ware identiteit als volgelingen van de dezelfde Herder zien. We kunnen met waardering naar elkaar kijken, want om ons heen kunnen we in deze Eucharistie anderen zien, die dezelfde stem hebben gehoord en net als wij proberen Hem te volgen.
Ik overdrijf als ik zeg, dat we honger hebben. Andere voedingsmiddelen die we op onze levensweg vinden zorgen er voor dat we ons daarmee kunnen voeden, maar we hebben ook voedsel nodig om onze van Jezus gekregen visie levendig te houden. Dat moet ons sterken om te luisteren naar de stem van de Herder om manieren te vinden om te doen wat Hij deed. Het voedsel dat Hij geeft is Zijn eigen Lichaam en Bloed. De Herder kent zijn kudde en weet wat we nodig hebben.
Wij komen hier samen omdat we hopen dat Zijn liefde voor ons de manier is waarop wij er voor anderen mogen zijn. We zijn verbaasd hoe blijvend en teder zijn liefde voor ons en voor onze zusters en broeders is. Wij zijn hier samen in deze Eucharistie omdat de ons bekende stem van de Herder ons hier heeft geroepen. Mogen we daarna vernieuwd van hier vertrekken om het leven van Degene die voor ons gestorven is na te volgen. Wat kunnen we doen om ons leven in dienst van anderen te stellen? Deze bijeenkomst geeft ons de kracht op dezelfde manier als God ons liefheeft anderen lief te hebben. 

Het is alweer een paar weken na Pasen. We blijven iemand nodig hebben om ons te begeleiden, naast ons te lopen en met ons te praten. Wat een prachtig beeld is dan de Herder. De Schriften zijn gevuld met beelden voor God en Christus. Elk beeld leert ons iets over wie God is: God is een rots, een bevrijder, schepper, vader, moeder. Er zijn ook voldoende beelden om te laten zien dat Jezus onze waarheid, weg en leven, brood en levend water is. Het zijn facetten van onze relatie met Hem. Al deze facetten proberen ons te helpen de diepte van de realiteit van Christus in ons leven te vangen. Dat geldt ook voor het beeld van de Herder. Amen.Naar boven

5e zondag van Pasen: Johannes 13,31-35

De woorden, die Jezus hier tot zijn leerlingen spreekt, klin¬ken nadat Judas de zaal van het avondmaal verlaten heeft. De verslagenheid is groot nu bevestigd is wat Jezus al eerder heeft gezegd, namelijk dat Judas hem aan zijn eigen kerkelijke overheid zou overleveren. Daarmee is ook de dood van Jezus een stap dichterbij gekomen. De leerlingen zijn bang geworden. Zij beginnen nu te begrijpen dat alles wat Jezus over zijn lijden en dood tot driemaal toe had voorgehouden geen vage veronderstellingen waren, maar een bewijs voor zijn kennis van de mens en zijn inzicht in het menselijk karakter. Later zal nog duidelijker worden hoe scherp Jezus de kerkelijke en maatschappelijke verhoudingen en gedragingen doorzag. Het is dan ook geen giswerk als we er vanuit gaan, dat Jezus de gevoelens van twijfel en verbijstering, die de leerlingen in hun ban hielden, heel goed aanvoelde. Daarom is zijn laatste onderricht vol woorden van bemoediging. Hij verzekert hen dat wat ze nu nog niet begrijpen later duidelijk zou worden. Eens zal jullie verdriet van dit ogenblik plaats maken voor het juiste verstaan van wat ik jullie heb geleerd en opgedragen te gaan doen.

In het gedeelte van zijn onderricht, dat we zojuist hebben gehoord, klinkt tot vijfmaal toe het woord heerlijkheid. Wat bedoelt hij daarmee? Heerlijkheid is de Griekse vertaling van een Hebreeuws woord: kabood, dat eigenlijk gewicht betekent. Gewicht is een duide¬lijker vertaling dan heerlijkheid of verheerlijking, omdat gewicht beter aangeeft wat Jezus bedoelt te zeggen. Het geeft aan hoezeer alles wat Jezus heeft gezegd en gedaan 'gewicht' in de schaal legt, en wel in de schaal van de heilsgeschiedenis, de lange weg van bevrijding uit onderdrukking, terreur, discriminatie en zelfverheerlijking. Dat klinkt wel paradoxaal. Naar menselijke in-schatting begint immers na het vertrek van Judas de nachtmerrie van verraad, lijden en dood. We staan aan de vooravond van rechtsverkrach¬ting omwille van eigenbe¬lang en behoud van macht. Desondanks is Jezus, de zoon van de mens, tot zijn 'gewicht' gekomen, uitgere¬kend op het moment van zijn ondergang.

Jezus is de zoon van de mens. Hij heeft niet alleen de waar¬digheid van de mens laten zien en is niet alleen gekomen tot de volle rijpheid van het mens zijn. Hij is ook het beeld geworden van de mens, die door alle tijden heen moet lijden onder het geweld van andere mensen. Hij is niet alleen sprekend God geworden, maar ook sprekend mens. Hij is het leven en de stem van de levenlo¬zen en de stemlozen. Hij is de zoon van de mens, die uit een neergebogen bestaan omhoog moet wor¬den geheven. Hij is niet slechts de gave mens, die de trekken van de Vader heeft, doch hij ver¬toont ook de litte-kens van de gehavende mens. Hij trekt allen tot zich: de slachtoffers schenkt hij een huis; de onderdrukkers worden op hun plaats gezet.

Jezus is tot zijn gewicht gekomen en daarom is in hem God zelf tot zijn gewicht gekomen. Wanneer de ENE, die niemand ooit heeft gezien, zichtbaar wordt in Jezus, zijn Woord, wordt ook de NAAM van God tot een levensgrote werkelijk¬heid: Ik zal zijn die ik zal zijn,… en wel voor allen, die geofferd worden op de altaren van heersers en machtigen, zelfs als de dood erop volgt. Ik -die er zal zijn voor jullie- ga van nood naar nood, van ondedrukking naar onderdrukking, want Ik, jullie God, doe de ene genegenheid volgen op de andere. Genade op genade. Ik zie jullie en Ik ken jullie. Ik ben betrouwbaar. Van oudsher heb Ik voor jullie geko¬zen.

Jezus zegt tot ons, zijn leerlingen, dat hij ons een nieuw gebod geeft: jullie moeten elkaar be¬minnen zoals ik jullie heb bemind; ook jullie moeten elkaar beminnen. Dat gebod is nieuw omdat Jezus opnieuw de oorspronkelijke betekenis van het woord beminnen duidelijk maakt. In de Schrift staat beminnen niet enkel voor liefhebben, maar vooral voor kiezen. 

Je bemint die mens, voor wie je kiest. In die mens moet je zichtbaar worden. God heeft gekozen voor Jezus, daarom moet de ENE in hem zichtbaar worden. Dat is ook gebeurd: wie mij ziet, heeft de Vader gezien, heeft hij gezegd. Jezus heeft gekozen voor de leerlingen, daarom moet hij zichtbaar worden in ons: we zul¬len zo leven dat we kunnen zeggen: wie ons ziet, ziet Jezus en ziet dus ook God. Wij op onze beurt kiezen voor de slachtof¬fers in maatschap¬pij en kerk. Dan worden wij zichtbaar in de geslagenen en de vervolgden en dus ook Jezus, die leeft in ons, en dus ook God, die leeft in Jezus. Dan blijkt de Naam geen formule maar werkelijkheid te zijn: God is zichtbaar ge¬worden in de arme en ¬rechteloos gemaakt mens. Wij kiezen als Jezus' leerlingen voor elkaar. Dat vraagt hij ons met klem. Onze liefde immers wordt het teken van Gods liefde voor de kleine mens in deze wereld. We mogen het ook zo zeggen: in ons moet de vertrapte mens een stem krijgen zoals wij een stem krijgen in Jezus en zoals Jezus op zijn beurt altijd gehoor vindt in de ENE, de ‘Ik zal zijn die ik zal zijn’. 'Kinderen' noemt Jezus ons. Zoals de ouders zich voortzetten in hun zonen en dochters, zo zet God zich voort in ons, leer¬lin¬gen van Jezus, mannen en vrouwen van Gods volk. Dan komt de grootste aller liefdes tenslotte te-recht bij de kleinste mens.

Als Jezus aan het einde van zijn dagen is gekomen blijkt hij geheel vervuld van liefde tot zijn vader, zoals hij de Godsnaam ‘Ik zal zijn die ik zal zijn’ heeft vertaald, én tot de mens, die geroepen is om als de gestalte van God te leven. Daarom zegt hij, als hij afscheid moet nemen van zijn vrienden en vriendinnen, “volg mij alsjeblieft na, kom achter mij aan en doe als ik, waar je ook gaat of staat”. Wat zouden wij een prachtige geloofsgemeenschap zijn en wat zou dat weer betekenen voor de wereld om ons heen?! Ik noem in dit verband één voorbeeld, dat velen van ons heftig bezighoudt. Het drama van de stromen vluchtelingen uit Afrika en het Midden Oosten heeft ons overvallen. Zowel de reactie van landen en regeringen als van bevolkingsgroepen en met naam en toenaam genoemde personen roepen vragen op. Hoe is het gesteld met onze beschaving? Hoe christelijk zijn we eigenlijk en hoe sterk of hoe dun is het laagje van ons democratisch denken en doen? Hoe gehecht zijn we aan wat we bezitten en wat we willen bereiken? We hebben het allemaal kunnen lezen, zien en horen hoe mensen zich verschuilen achter smoesjes, slimme woorden of grove beledigingen en verdachtmakingen. Zelfs geweld is niet uitgebleven. We maken onszelf schuldig aan alles waarvan we vluchtelingen beschuldigen. Ik heb het een asielzoeker horen zeggen, toen iemand uit ons eigen volk riep ‘loop naar de hel, daar hoor je thuis’. Hij antwoordde: daar ben ik zo juist al aangekomen. 

Dat is niet de geest van Jezus. Die heeft niet gescholden en niet geoordeeld. En de eerste christenen hebben dat ook niet gedaan. We hebben er iets van gehoord in de eerste lezing uit de Handelingen van de Apostelen. Ze waren verenigd in kleine gemeenschappen en leefden in vertrouwen op een toekomst, die onzeker was. Ze werden soms vervolgd of bespot, maar hun onderlinge verbondenheid hielp hen om de goede dingen te doen en de juiste woorden te spreken. Het waren harde tijden en ze leefden vaak in moeilijke omstandigheden. Als we daarbij stilstaan zouden we ons kunnen afvragen: hebben wij niet teveel? Kunnen wij niet kiezen uit te veel mogelijkheden om het leven te veraangenamen of bij tegenvallers de dagelijkse zorgen te verlichten? Wordt ons gemeenschapsgevoel niet bedreigd door het technisch vernuft rond selfsupporting? Om het met een voorbeeld te zeggen: eet ieder van ons, als we straks met elkaar aan tafel zitten, zijn eigen in plastic verpakte en in de magnetron opgewarmde maaltijd, terwijl we met onze mobieltjes in de hand in gesprek zijn met iemand buiten de eetzaal? Zitten we dan niet samen in de hel?

Al leefde Jezus in een andere tijd, toch meen ik te mogen zeggen dat hem dit schrikbeeld voor ogen stond, toen hij zijn leerlingen smeekte de onderlinge liefde te bewaren en zo de wereld te tonen dat zij pas dan een thuis voor allen wordt. Naar boven

6e zondag van Pasen: Johannes 14, 23-29

Ongetwijfeld kent u de uitdrukking: ‘Als Pasen en Pinksteren op één dag vallen dan…’. Als iemand dit zegt, bedoelt hij of zij: ‘Dit kan niet. Vergeet het maar, dit is onmogelijk’. Pasen en Pinksteren vallen niet op één dag. Er zit tijd tussen. Zeven weken, zeven keer zeven dagen, de volle tijd, een leven lang om te verstaan wat er met sterven en opstaan, dood en verrijzenis gebeurt.

Als je ziek wordt en je toekomst wordt onzeker, als je geliefde plotseling wegvalt, als perspectief op nieuw leven wordt afgebroken, heb je tijd nodig. Niet alleen om van de schrik bij te komen, het verdriet toe te laten, maar ook om te wennen aan de nieuwe, onverwachte situatie. Crises in ons leven vragen tijd, soms heel veel tijd. Het is tijd die je nodig hebt om op zoek te gaan naar dat wat wezenlijk voor je is, wat voor jou van vitaal belang is. En het is dodelijk als er al te snel gezegd wordt: ‘ het komt wel goed’.

Wij zijn in de dagen tussen Pasen en Pinksteren en we horen Jezus vandaag zeggen: ‘maak je niet ongerust. Ik ga weg, maar ik kom terug’. Het is alsof hij zijn leerlingen, ons, gerust wil stellen. Wat opvalt, is dat Jezus herhaaldelijk spreekt over wonen bij zijn Vader. ‘ Ik ga weg, maar ik ga naar mijn Vader. In Zijn huis zijn vele woningen. Jezus gaat naar huis, zijn ware thuis. Het is de basis van zijn leven. Vader en Zoon zijn één. Deze inwoning is een geliefd thema in het evangelie van Johannes. Al in het eerste hoofdstuk vragen de leerlingen aan Jezus: ‘ Meester waar houdt Gij verblijf?’

Nu staan we aan het eind van zijn leven. Jezus gaat weg, hij zal sterven, maar hij is wel thuis bij zijn Vader. Het lijkt een dubbele boodschap. Thuis zijn bij de vader werpt een ander licht op zijn sterven, de ellende die hem en ons overkomt. De schrijver Willem Wilmink heeft over de dood eens gezegd: In het Nederlands spreken we over de dode als iemand die is heen gegaan, in het Twents ‘He is oet de tied komn’. Met andere woorden Hij is niet gegaan, hij is gekomen. Iemand is niet weg hij is gekomen alleen op andere wijze.

Hij is thuis gekomen. We zouden ons kunnen afvragen wat thuis voor ons is. Waar ben ik thuis? Waar woont mijn betrokkenheid? Waar voel ik warmte, liefde, medeleven? Bij wie voel ik me thuis? 

1 mei 2016, Jos Oostrik

Jezus gaat het om de relatie met zijn Vader, vandaar dat hij zegt: ‘Ik ben in de Vader en de Vader is in mij’. Je hoort mensen vaak zeggen: ‘Ik geloof niet echt maar er moet wel iets zijn’. Hoe begrijpelijk dit ook is, Jezus laat zien dat voor hem wezenlijk is dat hij leeft vanuit de relatie met zijn vader en hij zegt ons vandaag doen jullie dat ook. ’ als je mij lief hebt en je houdt je aan mijn woord, zal mijn vader je liefhebben en zullen wij in je wonen’ 

Om te luisteren naar het woord van de Heer, hem ruimte te geven in ons te wonen, mogen we een leven lang doen. Maar het hoeft niet alleen er is ook een helper de H. Geest.

Deze Adem Gods wordt ons aangereikt. Het mooie van adem is dat ze in ons woont en ademhaalt. En als de Geest in ons ademhaalt, herinnert hij ons aan wat Jezus gezegd heeft en zal het ons doen en laten richten. Op nieuw gaat het om de relatie, nu de inwoning van de Geest.

Een mooi voorbeeld hoorden we in de eerste lezing uit de Handelingen van de apostelen. Paulus en Barnabas zijn naar Jeruzalem gestuurd om te overleggen over het conflict van de besnijdenis. Moeten de niet-joden ook besneden worden? Er is een overleg met de oudsten een soort concilie. Men is het er over eens dat men van niet-joden geen besnijdenis mag vragen, De geest van de wet wint het van de letter van de wet. En na dit overleg gaan ze terug met een schrijven. Er staat: De heilige Geest en wij hebben besloten. Wie leeft met de Geest, gaat de weg van de levende, Hij zij laat de Heer leven onder ons mensen, brengt aan het licht wat Jezus ons heeft voorgedaan.

We gaan op weg naar het feest van Pinksteren, het feest van de Heilige Geest, Laten we open staan voor zijn komst. En laten we onophoudelijk bidden: Veni Sancte Spiritus.

Kom vader der armen, licht van de harten, was af wat vervuild is, maak soepel wat verhard is en geef ons uw gaven zevenvoud.
Moge in ons het Schriftwoord waar worden: de Geest des Heren rust op hen, ze zijn een van hart en niemand lijdt gebrek.Naar boven

Hemelvaart: Handelingen 1,1-11

Lucas eindigt zijn evangelie, het goede nieuws dat Gods rijk is aangebroken, met dezelfde gebeurtenis, waarmee hij het boek Handelingen, dat ons vertelt over het ontstaan van kerk, begint: de hemelvaart van Jezus. In de veertig dagen, dat Jezus nog bij zijn leerlingen was na zijn verrijzenis, sprak hij met hen over het Rijk Gods. Natuurlijk sprak hij daarover. Zijn geboorte en optreden is niet de inhoud van het goede nieuws, maar het Rijk van God dat daarin is aangebroken. Zo mag ook de kerk niet centraal komen te staan in de wereld, in ons leven, maar dat waarvan de kerk getuigen mag: dat het Gods Rijk is aangebroken.

Lucas benadrukt de continuïteit tussen Jezus en de kerk; in beiden is de heilige Geest werkzaam. Gods plan reikt verder dan het herstel van het koninkrijk voor Israël. God wil redding brengen aan alle volken, aan iedereen. Dat niet alleen Joden, maar ook niet-Joden kunnen deelnemen, is nieuw en wordt in de Handelingen van de apostelen beschreven als het werk van de Geest. Het Rijk is al aanwezig, want gefundeerd op de kracht van de Geest, die in Jezus werkzaam was en nu in de leerlingen zal gaan werken. Wanneer de heilige Geest over jullie komt zullen jullie kracht ontvangen en mijn getuigen zijn, tot aan het uiteinde van de aarde, hoorden we Jezus tegen hen zeggen. En dan verdwijnt Jezus naar God, hemelvaart. 

Hemelvaart zegt ons op de eerste plaats, dat de leerlingen en dus ook wij zonder zijn directe aanwezigheid verder moeten. Dit lijkt dramatisch, en is zeker zo gevoeld, maar het is in feite een geschenk. De mogelijkheid om rondom Jezus te blijven hangen en je aan hem vast te klampen is weg. Dit was en is dus tegelijk dé kans om in onze wereld te getuigen van jouw ervaringen met Jezus. Zoals het heil niet in Jerusalem mocht blijven hangen, omdat het voor ieder mens bestemd is, zo mag dit heil ook niet in onze kerk blijven hangen.

De reactie van de leerlingen op hemelvaart is dat zij naar de hemel blijven turen. Deze neiging is ook ons bekend. Wij zijn geneigd niet naar de hemel te kijken, maar wel naar boven, naar ons verstand. De hersens hebben voor velen in onze samenleving de plaats van God ingenomen. Verbazingwekkend is dit niet. Met de hersens hebben wij mensen veel bereikt; denk aan de wetenschap, de techniek, de gezondheidszorg, onze communicatiemiddelen. Met onze hersens zijn we tot veel in staat; er zijn mensen die denken dat zij met hun hersens zelfs geluk kunnen maken. Maar een mens is meer dan zijn hersens; ieder van ons beschikt ook over gevoel, en over een hart. Ons gevoel en ons hart zeggen ons, als we naar hen luisteren, dat wij ons geluk, ons heil niet in eigen hand hebben. Dit heil

5 mei 2016, Theo Koster OP

is aan iedere leerling van Jezus toevertrouwd. Je kunt niet opgaan in noch je verschuilen achter je verstand. We zijn samen kerk. Ons samenzijn als kerk kan ieder van ons behoeden, om het contact met het eigen gevoel en hart, het contact met elkaar, het contact met Jezus, wiens leerling we zijn, te verliezen.

Op de tweede plaats zegt hemelvaart de leerlingen en dus ook ons, dat Jezus niet snel zal terugkomen. Eerst moeten de leerlingen van Jezus met kracht van de Geest hun opdracht vervullen. Wat staan jullie naar de hemel te kijken, krijgen de leerlingen te horen. Hun opdracht is niet om de hemel te verkondigen,

of mensen tot de kerk te bekeren. Als christen ben ik voor andere mensen niet interessant omdat ik tot een kerk behoor, maar om wat ik hen te zeggen en te bieden heb. Zelf ben ik verantwoordelijk voor wat ik zeg en doe. Dit geldt voor ieder van ons. 

Jezus is niet meer lijfelijk onder ons, en wij kunnen hem niet imiteren. Onze opdracht is het van hem te getuigen, met andere woorden: hem na te volgen. Je hebt geen enkel houvast, kunt je achter niemand verschuilen, en bent geheel en al aangewezen op jouw eigen persoonlijkheid, jouw aanwezig zijn. Jouw leven met alles wat je vertrouwd is staat voortdurend op het spel, als je naar voren gericht bent, op toekomst. Op toekomst zijn christenen gericht, want Gods koninkrijk ligt niet achter ons maar voor ons. Hoe deze toekomst er concreet uitziet weet geen mens, en dat maakt leven spannend.

In de vele situaties waarin je terecht komt ervaar je jezelf als kwetsbaar, net zoals de ander kwetsbaar is die je ontmoet, of deze nu bekend is of vreemd. Voortdurend staat ons leven op het spel, en dat voelt zwaar, want ten diepste weten we, dat we ons zelf niet kunnen redden. Terugvallen op Jezus, ons verleden, onze kerk kunnen we niet. Aangewezen op jezelf kan het zijn, dat juist dan een ander die je ontmoet in jou iets van Jezus en zijn kerk ervaart; of andersom: jij in die ander Jezus tegenkomt. Dat is het werk van de Geest. De Geest geeft ons de kracht om pretentieloos en toekomstgericht te leven.

Dat zovelen bang zijn binnen onze wereld om gewoon zichzelf te zijn en zich te laten zien, opgesloten zitten in hun verstand geeft mij een rot gevoel. Dit rot gevoel heb ik hier gelukkig niet. Ons samenzijn hier bemoedigt mij, en naar ik hoop ook jullie, houdt ons open voor de werking van Gods Geest. Kom o Geest, vervul ons met jouw kracht…Naar boven

7de zondag van Pasen:
Handelingen 7,55–60; Johannes 17,20–26

Er was een regenworm in Sneek
die altijd naar de sterren keek,
en fluisterde: hoe schoon, hoe schoon.

Zijn moeder zei: doe toch gewoon,
kijk naar beneden, naar de grond
dat is normaal, dat is gezond;
kijk naar beneden zoals ik….

En toen? Toen kwam de leeuwerik!

Het wormpje, dat naar boven staarde,
zag hem op tijd en kroop in d’aarde,
maar moe, die naar beneden keek
werd opgegeten (daar in Sneek).

Dus: doe nooit wat je moeder zegt.
Dan komt het allemaal terecht!

Toen ik dit gedicht van Annie M.G. Schmidt eens in een klas voorlas, was de eerste reactie een wat ongelovig en afwachtend lachen, totdat een leerling reageerde met de opmerking: de groeten! Inderdaad: de groeten. Want de kunst is om tussen de regels door te lezen. En wie die kunst verstaat, zal ook op Moederdag geen kwaad woord in dit gedicht horen. Op voorhand zeg ik daarom: moeders en grootmoeders, van harte een fijne dag toegewenst en laat je niet in de wielen rijden door de Giro!

Wie de kunst verstaat om tussen de regels door te lezen, zal zo ook luisteren naar de Schriftlezingen van deze zondag. De kunst is om daar ook doorheen te kijken en te zien wat de bedoeling is van de schrijvers. Deze zondag heeft een apart karakter, het is – kun je zeggen – het is een tussenzondag. Met Hemelvaart is het verhaal van Jezus afgesloten, met Pinksteren begint iets nieuws. Deze zondag is meer dan anders een moment voor bezinning, voor nadenken over wie we als mensen van geloof zijn en waar we voor staan.

Traditiegetrouw luisteren we op tweede kerstdag naar het verhaal van de marteldood van Stefanus. Dan wordt ons daarmee gezegd, dat kribbe en kruis dicht bij elkaar liggen. Vandaag, tussen Hemelvaart en Pinksteren, staat ditzelfde verhaal in een heel ander perspectief: wat de uiterste consequentie kan zijn van ons geloven.

8 mei 2016, Gerard Braks OP

Met de dood voor ogen ziet Stefanus de hemel open en Jezus, niet zittend maar stáánde aan Gods rechterhand, alsof Hij een bemoedigend woord tot Stefanus wil spreken. Wat die bemoediging inhoudt, horen we in het Evangelie van deze zondag. Daarin bidt Jezus om eenheid voor allen die geloven. Toen en nu. Hij bidt niet om de eenheid die alle verdeeldheid tussen de christenen wegneemt. Niet om de eenheid binnen de eigen kerk van gelijke monniken ... gelijke kappen. Die verdeeldheid of onderscheidenheid mag er zijn. Jezus bidt om een diepere eenheid: de eenheid tussen Hem en iedere gelovige persoonlijk. Want dat is de grond van echt geloven. Daar moeten we het van hebben. Wie is Jezus voor mij? Hoe laat ik me door Hem gezeggen? Want alleen als zijn woord echt weerklank vindt in mijn hart, kan ik in woord en daad zijn blijde boodschap uitdragen naar anderen. De persoonlijke band van ieder van ons met Christus, wiens naamdrager wij als christen zijn, is de dragende kracht van onze eenheid met Hem, en uiteindelijk ook voor onze eenheid met elkaar.
Daartoe komen we hier samen voor de viering van de Eucharistie, om te luisteren naar zijn woord en te eten van zijn brood, om ons te laten voeden door zijn levenskracht

Geloven in Jezus geeft daadkracht aan ons leven. Dat hebben we nodig, zeker in een tijd waarin geloven niet meer vanzelfsprekend is. De rol van godsdienst wordt steeds meer opzij geschoven. Je auto parkeren bij Albert Hein, dan hier naar de kerk om straks je boodschappen te doen. En dat op zondag! Wat jaren geleden ondenkbaar was, is nu doodgewoon. De stap om ook de kerk voorbij te gaan ligt op de loer. Maar ik ga hier niet staan klagen. We leven nu eenmaal in een andere tijd. Daarin vraagt geloven om een persoonlijke en bewuste keuze. Deze zondag bindt ons dat op het hart.

Vlak voor zijn sterven bidt Jezus voor zijn leerlingen, d.w.z. voor allen die in Hem geloven, dus ook voor ons. Hij bidt om bemoediging. Dat wij, wat er ook gebeuren mag, ons verbonden mogen weten met Hem; dat we de band met Hem niet loslaten, zoals Hij aan de band met zijn Vader blijft vasthouden. Want in die verbondenheid schuilt de kracht om als gelovige overeind te blijven, om je leven te kunnen blijven ervaren als ingeweven in het mysterie van Gods liefde. God die met je verbonden is, die jou niet loslaat, door dik en dun aan jouw kant staat, niet om jouw leven over te nemen, maar om het te bezielen met die warme liefde die in Jezus zichtbaar werd.

Mogen wij zo ontdekken dat God ons het eerst heeft liefgehad, en ons uitnodigt dóór te geven wat we van Hem ontvangen hebben: eenheid met Hem, liefdevolle betrokkenheid, én met anderen delen wat ons onverdiend geschonken werd.Naar boven

Pinksteren: Handelingen 2,1-11: Johannes 20,19-23

Wat ik nu ga zeggen, weten wij - hier in de kapel - allemaal wel. Pinksteren is vijftig dagen na Pasen, toen het geluid van een sterke loeiende wind het huis vulde waar de leerlingen van Jezus bij elkaar waren en daarna de tongen van vuur verschenen. Het Joodse feest van de weken is vijftig dagen na Pesach. Het was een agrarisch feest, een feest van de oogst van de tarwe. In de Joodse Gemeenschap werd het uitgebreid met de herinnering aan de door God op de Sinaï gegeven wet. Het was een feest van de nieuwe gemeenschap die door God gevormd was tijdens al die minder prettige jaren, die ze na Egypte hadden doorgebracht in de woestijn.

Maar… deze nieuwe gemeenschap, ontvangers van de Heilige Geest, stond open voor alle volkeren, want al die mensen hoorden de leerlingen spreken in hun eigen taal van de machtige daden van God. Babel was vanwege afgoderij en trots het symbool van menselijke overmoed geworden en werd gekenmerkt door de taalverwarring tussen volkeren. Babel was het teken van verdeeldheid en uit elkaar gaan; Pinksteren van eenheid en gemeenschap. Het verleden is voorbij en de mensen worden verenigd in Gods geest.

Dit snelle overzicht van de oorsprong van Pinksteren is niet bedoeld als een geschiedenisles, maar als we over de oorsprong ervan nadenken, kunnen we zien hoe dit feest nu vol van betekenis is voor ons, christenen. Het oorspronkelijke feest kwam zoveel dagen na Pesach en daarom is voor ons Pinksteren gekoppeld aan alles wat gebeurd is rond de laatste Pascha dat Jezus hier op aarde meemaakte namelijk Zijn lijden, dood en verrijzenis. Pinksteren is sindsdien ook voor ons een oogstfeest, omdat de leerlingen verzameld door het ontvangen van de Geest de oogst van Jezus’ arbeid waren en wij, de volgelingen van Jezus ook de vruchten zijn van Zijn werk. Door die verwijzingen naar de oogst en het bij elkaar komen van veel mensen wordt gesuggereerd dat Pinksteren daarmee te maken heeft en dan komt er nog bij dat die grote menigte die door het geluid tezamen kwam uit zoveel volken onder de hemel allemaal vervuld werd van de Heilige Geest. 

De Heilige Geest heeft een vooraanstaande rol de geschriften van Lukas. De kindheidsverhalen vertellen ons dat de Heilige Geest Maria overschaduwde en dat het Woord vlees werd. De Geest vervulde Elizabeth, Zacharias, Anna en Simeon met dank en vreugde. Daarom net zoals Jezus’ doopsel het begin van Zijn openbare leven markeerde, zo is Pinksteren met het doopsel in de Heilige Geest het begin van het dienstwerk van de kerk in de wereld. Handelingen begint met de komst van de Geest over de vroege kerk. Kort daarop zullen degenen die de Geest ontvingen, handelen: ze gaan naar de uiteinden der aarde, naar alle mensen en talen om het evangelie te verkondigen. Daarom wordt het boek Handelingen ook wel het evangelie van de Heilige Geest genoemd. Het is minder een opsomming van wat de eerste christenen deden en meer het verhaal van wat gelovigen kunnen doen die ‘tongen van vuur’ ontvangen hebben. De oogsttijd is begonnen en de kerk zal de tarwe verzamelen, die Jezus gedurende zijn leven heeft geplant. Pinksteren is echt een feest van een nieuwe oogst. 

Zoals in de Bijbel steeds weer verhaald wordt wat God voor ons deed, zo vertelt het ook hoe Gods volk wachtte op de verlossing. In de Paastijd vieren we hoe God werkte in Jezus. God was actief in Jezus leven en heeft Hem niet verlaten, maar wekte Hem op. Ondertussen hebben wij, bewust van alles wat God gedaan heeft, de opdracht gekregen om te wachten op de komst van de Geest. Trouwe Bijbelse mensen zijn het gewend om te wachten. Generaties lang wachtte Israël op en verlangde naar de komst

15 mei 2016, Antoon Boks OP

van de Messias. De evangeliën tonen de vruchten van dat wachten op de komst van Jezus. Voorbeelden zijn Anna en Simeon, die wachtten en baden in de tempel op de vervulling van Gods beloften. Na de opstanding wachtten de leerlingen en hoopten op de beloofde Geest om het gemis op te vullen dat was overgebleven na de hemelvaart van Jezus. Terwijl de leerlingen zaten te wachten, handelde God opnieuw en stuurde de Geest om hen te troosten en te versterken.

Niemand beweert dat wij onze arbeid en zorgen op zij zetten en niets anders doen dan wachten op de Heer. Wij hebben de gave van de Geest al ontvangen en hebben de opdracht gekregen om de verrezen Christus te verkondigen door middel van onze woorden en daden. Toch is er nog een verlangen in ons. We kunnen het wachten noemen. Wij zijn één gemeenschap met onze Joodse voorouders en Jezus eerste volgelingen. Een snelle blik op de wereldkaart, op de kerk en ons persoonlijke leven vertelt ons dat, ook al zijn we bezig met het werk van de Heer, we nog steeds op Hem wachten. Wij wachten en hopen dat er een eind komt aan de ellende van de wereld; aan de gebrokenheid van onze kerk; aan de ruzies in onze familie en aan de verwoesting van de natuur.

Pinksteren herinnerde de leerlingen er aan dat God hen niet vergeten was. Jezus was niet langer bij hen, maar zoals Hij beloofde, Hij zou hen en ons niet achterlaten als wezen. God stuurde hun en ons de Geest en vandaag vieren we de komst van die Geest en de geboorte van de kerk. Die bij elkaar zittende leerlingen werden een gemeenschap en begon te leven door de nieuwe adem van de Geest en ze begonnen op een nieuwe manier te spreken. Was het zo iets bijzonders dat die mensen op Pinksteren in vreemde tongen spraken? Was het niet gewoon dat zoveel Godszoekers ‘vrome Joden van elke natie’ de uitnodigende boodschap van het evangelie hoorden?

Pinksteren verzekert ons dat God ons wil helpen om zijn zegen uit te dragen over heel de schepping. Hoe erg het ook gesteld is met onze wereld: het heersen van een paar landen; armoede bij de meeste volken; uitputting van hulpbronnen van de aarde; zoveel geweld van oorlogen; het vluchten van miljoenen, toch vieren we vandaag Gods voortdurende aanwezigheid bij ons als wij preken en genezen, behoeftigen helpen en proberen te komen tot een door de Geest geïnspireerde eenheid onder alle mensen.

Lukas vertelt het spectaculaire komen van de Geest op Pinksteren en hoe daarna de vroege Kerk zich bewust was, dat die Geest hen leidde. Dat betekent dat wij dezelfde conclusie mogen trekken. Wij zijn mensen van Pinksteren en vandaag is het Pinksteren, maar ook morgen en elke dag daarna. Wat kunnen we doen om aan te tonen dat we geloven in de blijvende aanwezigheid van de Geest in ons midden
We kunnen werken aan het afbreken van de belemmeringen die nieuwkomers ondervinden wanneer ze proberen zich bij ons aan te sluiten. Wij kunnen ervoor zorgen dat onze bijeenkomsten gevierd worden op meer dan één manier. We kunnen preken over de aanwezigheid van de Geest onder ons. We kunnen proberen minder te handelen als een besloten groep, want met Pinksteren kregen buitenstaanders en heidenen een bevoorrechte positie in de gemeenschap van gelovigen.

Door Pinksteren waren de gelovigen niet langer een onsamenhangende en moedeloze groep. Zij leerden door de Geest te leven zoals Jezus dat gedaan had, want zij bezaten nu Zijn kracht. Is dat ook voor ons mogelijk? Natuurlijk, want vandaag en morgen en alle dagen daarna mogen wij Pinksteren vieren.Naar boven