20e zondag door het jaar:
Spreuken 9,1-6; Joh. 6, 51-58

Al eeuwen en eeuwen lang zijn we eraan gewend geraakt over en met God te praten. We beschikken over een eigenlijk niet voor te stellen hoeveelheid boeken, die over God schrijven, over God theorieën verkondigen en bewijzen dat God bestaat. We noemen dat theologie. En ik verzeker u: daar is soms heel wat geleerdheid aan te pas gekomen. Dat is praten over God. 

Maar er wordt ook gebeden. Dan kunnen we denken aan de officiële gebeden, die door het kerkelijk gezag zijn goed gekeurd en onveranderlijk zijn. Er wordt gewaakt dat deze gebeden zuiver in de leer zijn. Daarnaast zijn er gebeden, die de mensen zelf formuleren in hun persoonlijk bidden. Die gebeden verschillen van mens tot mens. Die gebeden zijn niet officieel, heel vaak niet zo zuiver in de leer, maar komen van binnenuit. Dat is praten mét God. Maar in het eerste hoofdstuk van zijn evangelie schrijft Johannes: ‘Niemand heeft ooit God gezien’(1,18). Deze woorden moet elke mens, of hij nu wel of niet in God gelooft, in hoofd en hart gebeiteld staan. Er zijn mensen, die op grond van hun ervaringen en nadenken tot de conclusie komen: als niemand ooit God heeft gezien bestaat God ook niet. Dat moeten zij weten en ik laat dat hier rusten. 

Maar ik behoor tot die ontelbare mensen, die wel in God geloven en wat moet ik nu aan met die onverbiddelijke woorden: niemand heeft ooit God gezien? Kun je dan nog óver God praten? Kun je dan nog mét God praten? Als je van het menselijk denkraam uitgaat, hoe groot dat ook is of ooit worden zal, luidt het antwoord negatief. Je kunt niet óver God praten, want je weet niet waaraan je begint. Maar je kunt ook niet mét God praten, want je krijgt geen antwoord. God heeft geen stem. Ja maar, zullen sommigen zeggen, als je maar heel stil wordt, als je maar helemaal in jezelf keert, als je afziet van alles wat om je heen is en beweegt, dan kun je God horen. Het spijt me. ‘Niemand heeft ooit God gezien’ slaat niet zozeer op onze ogen. Het gaat over inzien, inzicht, kunnen bevatten. Dat kunnen wij niet. 

Zullen we dan maar naar huis gaan? Want wat doe je hier als je niet over en met God kunt praten? Maar deze kapel is toch gebouwd om dat wel te doen! Zeker, en daarom is het goed nog even verder te horen wat Johannes in dat eerste hoofdstuk van zijn evangelie heeft neergeschreven. Daar lezen we namelijk: Niemand heeft ooit God gezien; de eniggeboren zoon, die de Vader het naast aan het hart is, hij legt hem aan ons uit. 

Jezus is God het naast aan het hart. Om het met andere maar evenzeer eerbiedwekkende Bijbelwoorden te zeggen: Jezus is beeld en gelijkenis van God en wel zó dat het naar menselijke maatstaven gemeten niet mooier en overtuigender kan. Daarom is hij de veelgeliefde. Daarom is hij onder allen, die als beeld en gelijkenis van God pogen te leven de eerstgeborene. Daarom zullen wij naar Jezus luisteren, want wie hem ziet ziet God. Daarom getuigt Jezus van zichzelf: ik ben het levend brood dat uit de hemel is neergedaald. Ik ben van Godswege, geheel en al!

16 augustus 2015, Ernst Marijnissen OP

De woorden, waarmee Jezus zijn onderricht over het Brood van het leven in de synagoge besluit, zijn bestemd voor gevoelige oren. In het evangelie, waarin Johannes ons uitlegt dat én hoe het Woord van God is mens geworden, geven dan zinnen met 'vlees eten' en 'bloed drinken' een onverwachte wending aan ons denken. Er wordt een nieuwe taal geschapen en wie die taal niet verstaat of wil verstaan, zal er de strijd mee aanbinden en gaan morren. De broodrede is natuurlijk niet voor niets gesitueerd in de synagoge. De mensen van Juda, dus zij die zich veilig wanen en wet en profeten niet alleen menen te kennen doch ook te bezit¬ten in een verstard Jeruzalem, zijn blind en doof geworden voor het levende Woord van God. Ze zien het niet, ze horen het niet als het in levende lijve voor hen staat en met hen spree¬kt. Deze nieuwe taal zegt niet wat je denkt maar waaraan je niet denkt of waaraan je zou moeten denken. Vandaar die gevoelige oren. Wie deze ontbeert moeten het hebben van wetten en riten, vaststaande definities en goedgekeurde canongebeden. Zulke mensen binden de strijd aan met allen, die de dichterlijke, levende en beeldende taal van het Woord onverteerbaar vinden. Zulke mensen morren. 

Gelukkig zijn er ook mensen, die niet morren als zij deze woorden horen. Het Woord wordt ons aangereikt om het te horen en te doen. Je moet het nemen en verwerken. Dat is als eten en drinken en delen. Er gebeuren nu eenmaal dingen in het woongebied tussen hemel en aarde, waar God en mensen elkaar ontmoeten, waarvan je sprakeloos wordt. Daar schieten woorden tekort. Maar dán is ons die schitterende gave geschonken om te spelen met brood en wijn. Verheven gebaren van breken en delen. Zelfs en juist onze onmacht om te verwoorden strekt ons tot zegen. Als we onze sprakeloosheid in dankzegging kunnen uitzingen, ondergaan we aan den lijve hoe het Woord vlees, dat wil zeggen ‘mens’, is geworden én voortdurend wordt. Zonder eten en drinken van het Woord, dat in Jezus is mens geworden, komen we niet tot eeuwig, dat is trouwbestendig, leven. Dat het Woord is mens geworden vindt daarom in het vieren van de eucharistie haar duidelijkste vertolking. Geletterden en ongeletterden kunnen haar verstaan. Daarom kunnen we er samen van leven zonder aanzien des per¬soons en wordt het tot teken van Gods genegenheid en het omgaan van mensen onderling. 

Laat alles van je af vallen en maak ruimte voor die heerlijke en speelse geest, die Jezus heeft bezield en voort gedreven. Zie om naar elkaar zoals hij dat deed. Word bewogen om allen, die stuurloos door het leven ploeteren, zoals hij medelijden had met de scharen, die zijn als een kudde zonder herder. Ziet om naar elkaar en deelt het leven zodat geen mens buiten de boot valt. Weest voor elkaar zo goed als God. Dan kun je vrij en vrolijk met en over God praten.
“Wie het vlees van Christus niet eet en zijn bloed niet drinkt hebben geen leven in zichzelf”. Is dit een vreemde taal? Misschien wel! Is het een reden om te mopperen? Waarom eigenlijk? Wat je niet kunt zeggen en nauwelijks verstaan wordt hier in beeld gebracht. Kunnen we het dan wel doorgronden? Misschien niet! Ervaren en voelen we het? Worden wij er door bewogen? Ik denk: wis en waarachtig! Ik ben, zegt Jezus.
Het brood van het leven ....
En we knikken met instemming, in viering bijeen. Naar boven

21e zondag door het jaar:
Jozua 24,1-2.15-18b; Johannes 6,60-69

Er is een groot verschil tussen de volgelingen van Jozua en die van Jezus – de nieuwe Jozua! – als zij reageren op de woorden van hun leider. De Israëlieten antwoorden positief op de vraag van Jozua welke God zij willen dienen. Dat is Degene die hen uit het slavenbestaan in Egypte heeft bevrijd en op weg heeft gebracht naar het land van be-lofte, kortom de God die toekomst geeft.

De leerlingen van Jezus reageren anders. De taal die Jezus spreekt noemen zij ‘harde woorden’ waar je maar beter niet naar kunt luiste-ren. Ook als Jezus uitlegt dat je zijn woorden moet horen ‘in de Geest’ dat wil zeggen naar hun diepste bedoeling, blijven hun oren en harten gesloten en keren er velen zich van Hem af.

Wat staat hen zo tegen in wat Jezus heeft gezegd over het brood des levens dat Hij is? Dat je zijn vlees en bloed moet eten om het waar-achtige leven binnen te gaan? .

Het woord dat Jezus gebruikt voor ‘eten’ betekent letterlijk ‘kauwen’ en is zoveel als helemaal verteren. De dichter Tom Naastepad heeft het wel eens gebruikt om aan te duiden hoe of je Psalmen moet zin-gen. Je moet erop kauwen totdat de betekenis van zo’n lied helemaal bij je binnenkomt. Zo staat er ook geschreven in de eerste psalm dat een mens gelukkig wordt als je de woorden van de Schrift ‘dag en nacht herkauwt’ om deel te krijgen aan het goede leven. .

Zo zegt Jezus ons dat wij hem moeten opeten, dat wij de betekenis van zijn leven, zijn woorden en daden, totaal tot ons moeten nemen. En de mens die ze tot ons spreekt wordt gekenmerkt als iemand die zelf ten dode ‘verteerd’ werd door de ijver van Gods huis. Dat werpt een bijzonder licht op de woorden die klinken in de viering van de

23 augustus 2015, Henk Jongerius OP

eucharistie: ‘als wij dan eten van dit brood en drinken uit deze beker, verkondigen wij de dood des Heren totdat Hij komt’. In dat woord ‘dood’ ligt heel de levensgang en betekenis van Jezus’ leven besloten. Hij heeft zich laten verteren door de ijver voor Gods huis, zijn leven is een en al toewijding aan een wereld waarin mensen kunnen wonen in de tegenwoordigheid van God. Hij is opgebrand aan die toewijding en het heeft hem de veroordeling van mensen opgeleverd.

Wie Hem willen volgen staan voor een keuze, zoals de Israëlieten in de woestijn: voor welke God kiezen wij? Voor de goden die ons een leven beloven van rust en orde, van gehoorzaamheid aan wetten en regels die wij slechts slaaf te volgen hebben ‘om in de hemel te komen’ of kiezen wij voor de God die in barmhartigheid om mensen bewogen is en ons voeren wil naar de waarachtige vrijheid van de kinderen Gods zoals die ons in het goede boek van God wordt getekend door Profe-ten die zelf door een heilig vuur verteerd werden zoals van Jeremia geschreven staat?

Voor die keuze worden wij gesteld als wij ‘eten van het brood en drinken uit de beker’, als wij gevraagd worden lichaam van Christus te worden in onze wereld. Die vraag stelt Jezus ook aan ons vandaag en wat is ons antwoord? Zullen wij ook maar weggaan omdat zijn woor-den ons hard vallen of laten wij ons aansteken door het vuur dat in Hem brandde en drinken wij van de beker die voor ons ingeschonken staat opdat goed land ons ten deel zal vallen?

Kom, laten wij Hem binnenlaten die aan onze deur klopt en wacht, ons wenkt en onze dorst naar goed en waarachtig leven wil stillen. Hij wil vlees en bloed worden in ons bestaan opdat Gods licht in mensen kan doorbreken. Daarom: ‘Adem ons open, maak ons uw aarde, uw nieu-we hemel, vrede op aarde!’ .
Naar boven

22e zondag door het jaar:
Deuteronomium 4,1-2.6-8; Marcus 7,1-23

Misschien kent u ook wel iemand in uw familie, aan wie U goede herinneringen hebt omdat hij of zij iemand was, die altijd bereid was om te helpen. Ik ga geen reeks van voorbeelden noemen, maar het kan zijn dat ze hielpen op financieel gebied met het betalen van een hypotheek of toch weer een student, die net even iets te veel had uitgegeven uit de brand hielpen en dat hij of zij dat altijd deed zonder veel ophef en vaak anoniem, maar het kan ook op zoveel andere gebieden, als het helpen bij een verhuizing of het installeren van iets nieuws.

Gelukkig zijn er altijd mensen die zo grootmoedig zijn dat ze binnen of buiten hun familie mensen helpen van wie zij gehoord hebben dat ze ergens heel erg behoefte aan hebben. Gelukkig zijn er ook altijd mensen die een dergelijke grootmoedigheid waarderen en ook als het maar even kan, uitgedaagd worden om zelf ook een beetje grootmoediger te worden.

Het gedeelte uit Deuteronomium dat we hebben gehoord is een ander familieverhaal. Mozes spreekt tot de Israëlieten in de vlakte van Moab. Het hele boek Deuteronomium is een preek die hij daar voor hen hield. Ze hebben net hun lange reis door de woestijn met zijn dagelijkse en lange ontberingen op de weg naar de vrijheid bijna voltooid. Mozes geeft aan hen advies voor zij het Land van de Belofte ingaan: zij krijgen heel wat te horen, wat je natuurlijk wel kunt verwachten van een godsdienstige leider, want hij vertelt hen dan hoe ze zich moeten gedragen om te doen wat God van verwacht? 

Maar nee dat is niet wat Mozes vertelt; wij houden niet van bevelen om de gunst van God te winnen. Wat Mozes hen duidelijk probeert te maken is, dat God net als een familielid is, die er van houdt om zijn of haar familie te helpen. De Israëlieten hadden heel wat gekregen van God: bevrijding uit de slavernij, elke dag eten en dan nog de bescherming langs hun vluchtroute en dat alles omdat God van hen hield, niet omdat zij het verdienden, maar omdat God goede dingen voor hen wilde doen, want zij waren zijn uitverkoren volk. 

Israëlieten vonden de geboden niet zwaar, ze vonden dat het iets was wat zij moesten doen. Het is meer zoiets als een liefdevol familielid, dat zegt: “Waarom zou ik niet delen met de mensen van wie ik houd?” Dat doet God toch ook voor ons juist omdat Hij van ons houdt? 

Wij leven niet altijd op de manier, die we zelf graag zouden willen; wij gedragen ons niet altijd als God die steeds weer in moeilijke tijden naast ons stond met zijn vergiffenis en grootmoedigheid. Jezus deed dat wel. Hij was het beeld en de gelijkenis van onze grootmoedige God die Israëlieten van de slavernij redde en die ons van onze slavernij en verslaving bevrijdt. Jezus leefde op de manier waarvan God wil dat wij allen zo leven. Daarom vertelt de Bijbel ons, dat Hij de vervulling is van de Wet.
De Farizeeërs en de Schriftgeleerden vielen Jezus aan omdat zijn leerlingen zich niet hielden aan het naleven van de rituelen bij het eten 

30 augustus 2015, Antoon Boks OP

en ik kan me voorstellen dat als ze in hun familie iemand hadden gehad die was als het familielid in nood -met wie ik mijn preek begon-, dan zouden zij regels en verordeningen gewild hebben over hoeveel elk familielid moest geven aan iedereen, die in nood was. Zij zouden lijsten van gevers en ontvangers gemaakt hebben, om te bepalen wie hoeveel ontvangen moest en zij zouden bepaald hebben hoeveel ieder familielid aan liefdadigheid zou moeten geven. Zij zouden zeer grondig geweest zijn en als zij het voor het zeggen hadden, dan zouden zij waarschijnlijk die verordeningen afgedwongen hebben. Dat is nu eenmaal de manier waarop sommige mensen handelen als ze de baas zijn en denken, dat ze alle gelijk van de wereld hebben. De familieleden zouden-- misschien gedwongen die regels om te geven nageleefd hebben--, maar dat zou meteen een einde hebben gemaakt aan de geest van die grootmoedigheid waar ik over sprak. 

Want dat is precies waarom de Farizeeërs en Schriftgeleerden er in slaagden om veel mensen er toe te krijgen om de Wet van Mozes te volgen. Sommige Farizeeërs hebben een slechte reputatie in de Evangelies, maar hun bedoelingen waren goed: ze probeerden de integriteit van de Wet te beschermen en te bewaren door die toe te passen op het dagelijkse leven. In dat proces gingen ze soms te ver en keken ze zoals in de evangelielezing van vandaag niet naar de geest van de Wet maar werden ze helemaal in beslag genomen door uiterlijkheden. 

Jezus valt hun misplaatste nadruk en hun manier om het leven te structureren aan. De lezing van vandaag staat tussen twee verhalen over vermenigvuldiging van eten, die lieten zien hoe Jezus heel veel zorg voor mensen toonde. Farizeeërs brachten hun beperkte manier van kijken, namelijk het kijken naar details naar voren toen ze het hadden over het wassen van de handen en eetgerei. Daardoor kwamen ze op een verkeerd spoor ook al probeerden zij het heilige volk te zijn dat God zich had uitgekozen. 

Niemand kan ontkennen dat Jezus de wens had om het volk tot heilige mensen om te vormen, maar Hij zegt dat dit niets te maken heeft met de uiterlijke wijze van het naleven van wetten. Iedereen moet echt van binnenuit veranderen, dan komen de uiterlijke daden vanzelf. Dat is de manier, waarop goede familieleden ons beïnvloeden en er voor zorgen, dat we echt als Christus of mag ik zelfs zeggen God leven.
Dat is de genade die naar voren komt in alle mensen die geloven in het leven, de dood en de verrijzenis van Jezus en die er voor zorgt dat we andere mensen worden. Door die genade geraakt en het nieuwe leven aanvaardend, dat daar een gevolg van is, worden we grootmoedige mensen die steeds weer opnieuw durven te zeggen dat wij anderen moeten vergeven en grootmoedig moeten zijn tegenover alle mensen en dat dan niet alleen zeggen, maar het ook in praktijk durven te brengen, omdat Jezus heeft gepreekt, dat God dit voor ons heeft gedaan. Laten wij deze prediking van Jezus werkelijkheid maken in ons leven van elke dag, omdat wij geschapen zijn naar Gods beeld en gelijkenis. Amen. Naar boven

23e zondag door het jaar:
Jesaja 35,4-7; Markus 7,31-37

Sjema Israel, Adonai Elo-hénoe, Adonai echád Hoor Israël, de Eeuwige is onze God, de Eeuwige is één.

De woorden die ik zo net uitsprak, vormen de kern van de joodse geloofsbelijdenis. Het is een gebed, een gebod en een opdracht. Je moet houden van de Eeuwige je God met heel je hart, heel je ziel en heel je vermogen. 

Jezus was een jood en is religieus opgevoed. Deze woorden kende hij door en door. Het zijn de eerste gebedswoorden die een kind van zijn ouders leert. Het is niet ondenkbaar dat hij in de veronderstelling leefde dat ook hij, zoals in de joodse traditie een wens was, dit tevens de laatste woorden zouden zijn, die zijn tong zou loslaten, op zijn stervensuur.. Hoor Israel, de Eeuwige is onze God, de Eeuwige is één; zijn de eerste regels van het zogeheten achttiengebed. Een gebedenboek waaruit ‘s ochtends en s’ avonds in de synagoge of thuis gebeden wordt. Op het moment dat de bidder ‘het Sjema’ uitspreekt staat hij rechtop, een mens staat op eigen benen als hij contact zoekt met zijn schepper. Hij doet zijn rechterhand voor zijn ogen. De Eeuwige laat zich niet zien, de eeuwige wil gehoord worden. 

Als Jezus in de Dekapolis aankomt bevindt hij zich op niet-joods en dus heidense bodem. Het gebied staat onder Romeins bestuur, het is een multireligieuze omgeving. Jezus was er al een keer eerder geweest. Op zijn vorige reis genas hij er een man die bezeten was, beheerst werd door een onreine Geest. De man leefde in afschuwelijke mens- onterende omstandigheden, als outcast ergens tussen de rotsgraven. Jezus heeft hem genezen, en heeft met deze genezingsdaad laten zien wat er kan gebeuren als de Eeuwige gehoord wordt en het hart van iemand openbreekt. 

Na de genezing wil Jezus per boot terugkeren naar Galilea. De genezen man wil met Jezus mee scheeps gaan. Maar Jezus stuurt hem weg, terug naar zijn eigen land, zijn volk en geeft hem de opdracht mee: “vertel, laat zien wat het betekent om met de Eéne, de Eeuwige te leven. Welke krachten er vrij komen;welke krachten krijgen de ruimte als de Geest van God gehoord wordt. Laat je zien en horen! Zeg toekomst aan!De kreupele zal dansen en de tong van de stomme zal juichen omdat de Eene, de Eeuwige omziet naar mensen. Als Jezus voor de tweede maal in de Dekapolis komt, is hij al beroemd. Dit is de rede waarom ze een doof stomme naar hem toe brengen met de vraag om hem de handen op te leggen. 

De verhalen van de Bijbel zijn alleen maar te begrijpen als we bereid zijn om beeldtaal te verstaan. We worden uitgenodigd om achter de woorden te horen. Droogland, is een land, en ook een mens die naar toekomst smacht. Een rechtvaardige, menselijke toekomst waarin wijn, melk en honing te vinden zijn. Een land waar respect is voor het leven, voor de Eeuwige. Droog land is een land dat dorst naar mensen die de Thora doen. Als er in de evangeliën een zieke, dove, blinde of kromme bij Jezus gebracht wordt, dan gaat het hier niet om een medisch bulletin. Het is een beeld voor een mens die het moeilijk heeft, iemand die zin en hoop verloren heeft. Het zijn mensen die niet tot hun

6 september 2015, Holkje v.d. Veer OP en
Ernst Marijnissen OP

bestemming tot wasdom kunnen komen. Het zijn verhalen die kwetsbare, onzichtbare mensen een gezicht geven. Ze worden gezien, de kracht van God komt in hen aan het licht, straalt er doorheen. 

In de bijbelse beeldtaal gaat het vandaag over een doofstomme, iemand die afgesloten is, buitengesloten van de woorden van de Eeuwige. Hij kan de geloofsbelijdenis van Israel niet horen. Zijn oren blijven gesloten, zijn hart kan niet reageren op het appèl, de oproep ‘Hoor Israel’. Hij kan zijn hart niet afstemmen op de Eeuwige. 

Er wordt een man bij Jezus gebracht. Jezus haalt hem weg van de menigte. Hij zoekt de privésfeer, zonder publiek. Een plek van rust en concentratie. Jezus steekt zijn vingers in zijn oren en spuwt en raakt zijn tong aan. Dit tafereel doet mij denken aan het tweede scheppingsverhaal. God, de eeuwige is boetseerder, uit het stof van de aarde, adam, ontstaat de mens. Hij komt tot leven als de Geest van God hem de levens adem in blaast. Jezus blik is gericht op de Hemel, hij zucht, is er adem, er is Geest. 

En Jezus zegt, Effata, ga open…. In bijbelse taal zijn woord en daad een eenheid, dát is wat er bedoeld wordt met scheppingskracht! God zei: Licht en er was licht. Toen sprak Jezus, Effata, waarop zijn tongriep los komt en hij normaal kan spreken. 

Deze zomer bezocht ik een beeldenpark. Een van de beelden was van een oudere man, hij leunde met één hand op een stok, de andere hand had hij achter zijn oor geplaatst. Mensen die in de bijbel profeten worden genoemd worden zo afgebeeld. Het zijn mensen met levens ervaring, zij zetten hun oren wijd open, hun antenne stemmen ze af op de Eeuwige én op de wereld om hen heen. Een profeet spreekt tot zijn mede gelovigen. Hij wil ze wakker schudden, bij de tijd brengen, waarschuwen. 

Ik ging een poosje bij dit beeld zitten en ik dacht: ik ga samen met deze profeet mijn oor wijd open zetten. Wat hoor ik dan?Ik hoorde het nieuws, de dagelijkse stroom aan schokkende feiten. vluchtelingen. Zoveel doden. Zoveel toekomst brut ontnomen. Het beeld van de profeet stond in de binnentuin van een dominicanessenklooster. Ik hoorde (terwijl ik daar zat): het bidden, het in herinnering brengen ‘smorgen en ’s avonds, van wie God is. Door het zingen van de zuster heen wordt er aan mijn gehoorsbeentje geklopt. ik hoor de roep van een kind in een vrachtwagen, het gehuil van de vrouw op een boot, het geschreeuw van een man voor een hek met prikkeldraad. 

Hoor Israel, de eeuwige uw God is één. Sjema Israel, Adonai Elo-hénoe, Adonai echád De eeuwige, hij zij geprezen, is niet zomaar een God. Waar ook ter wereld wil de Eeuwige gehoord worden opdat er nog volop ruimte is voor hoop,toekomst en rechtvaardigheid. Het is een God die ons hart wil raken, ons wil openen, ons zacht wil maken voor elkaar, voor vrede en rechtvaardigheid. 

Ik ben die ik zijn zal, Ik zal er zijn voor jou. Daar waar God gebeurt zal hij wonen, er zal vriendschap zijn en vrede.Naar boven

24e zondag door het jaar:
Jesaja 50,4-9; Marcus 8,27-35

De verschillende evangelisten hebben hun eigen accent gegeven om de gestalte van Jezus te tekenen. Mattheüs en Lucas presenteren Jezus als de leraar van het koninkrijk van God. De een doet dat in de Berg-rede waarin Jezus als een nieuwe Mozes zijn troonrede houdt, terwijl Lucas Jezus in zijn Veldrede laat zien als de man die ten diepste ‘om mensen bewogen’ is en daarin de gezindheid van God zelf in levende lijve toont. Johannes is de dichter die de beroemde woorden noteert als ‘Ik ben het levend brood, de weg de waarheid en het leven’.

Bij de evangelist Marcus horen wij een ander accent. Voor hem is Je-zus niet de leraar, maar de ‘voorganger’ die ons een weg laat zien die wij mogen volgen. Jezus is in eigen persoon de belichaming van het koninkrijk van God en zijn manier van leven is als het open boek waarin wij leren wat waarachtig leven in het licht van God is. 

Daarom horen wij vandaag twee belangrijk woorden klinken: eerst is daar de belijdenis van Petrus dat Jezus de Gezalfde van God is - ove-rigens schrijft hij dat ook al in het begin van zijn evangelie – en het verwijt van Jezus aan Petrus dat hij ‘terug moet, achter hem aan’ en niet zijn eigen gedachtegang moet volgen. 

Petrus moet, en wij met hem, achter Jezus aan en al doende leren wat zo’n leven betekent. Je moet je leven geven aan anderen en zo een andere wereld mogelijk maken waarin het niet meer gaat om je-zelf alleen maar om dienst aan anderen. Die waarachtige mens wordt ons prachtig en indringend getekend door de profeet Jesaja als hij ons vandaag die mens tekent als iemand die woorden spreekt waardoor hij anderen bemoedigt. Hij weet zich elke dag opgewekt door God om 

13 september 2015, Henk Jongerius OP

aandachtig naar Zijn woorden te luisteren en daarbij niet vrezen voor mensen die je naar het leven staan of je toevertrouwen aan valse goden.

Dat zijn de geesten die onze samenleving bepalen en mee willen ne-men. Die hebben het over zelfbehoud, zorgen voor eigen veiligheid en jezelf genoeg zijn nog voordat er sprake kan zijn van hulp en oprecht mededogen met vluchtelingen en asielzoekers, met mensen aan de rand van de maatschappij. Het zijn diezelfde geesten die ook in de kerkgemeenschap pleiten voor helderheid en gehoorzaamheid aan gezag zonder mededogen voor het verdriet en de onmacht van mensen die gescheiden zijn en voor wie geen plaats kan zijn in de geloofsge-meenschap. 

De weg die Jezus ons voorgaat is een andere: de weg van het delen met anderen, lotgenoot met hen worden, jezelf verliezen aan het ge-luk van mensen. Dat is misschien gemakkelijker gezegd dan gedaan en Petrus begrijpt het niet en wijzelf ook niet. Het is een weg die ge-tekend wordt door lijden en vernedering maar uiteindelijk tot verrijze-nis voert, horen wij Jezus zeggen. 

Pas door die weg te volgen met volharding, door het te doen, zullen wij het geheim van Jezus gaan begrijpen. Want in het gaan van zijn weg in volstrekte toewijding aan mensen wordt die andere wereld zichtbaar. Daarin blijven wij geen vreemdelingen op aarde maar wor-den met elkaar verbonden in goede en kwade dagen, waarin wij el-kaar behoeden en bewaren en elke dag geroepen worden om te luiste-ren en gestalte te geven aan het testament van Jezus ‘hebt elkander lief’. Ten diepste zal het deze weg zijn die ons met vreugde en hoop zal vervullen. Laten wij er met groot vertrouwen van zingen opdat het vlees en bloed wordt in ons leven.Naar boven

25e zondag door het jaar:
Wijsheid 2,12-20; Marcus 9,30-37

Jezus nam een kind, omarmde het en zei: Wie een van zulke kinderen opneemt in mijn naam ontvangt mij en in mij Hem die mij gezonden heeft. Aan de hand van een beeld wil Jezus ons iets duidelijk maken.
Wat een beeld vermag, zagen we kortgeleden. Een foto van een kind van 3 jaar, rode trui en blauwe broek, liggend aan de kustlijn. Een foto waarin de godgeklaagde situatie van de vluchtelingen verbeeld wordt. Een beeld dat de wereld schokte. De kracht, het indringende van het beeld is de tegenstelling die zichtbaar wordt. Wat geboren is voor het leven is dood. Het is deze tegenstelling, deze contradictie die het beeld zo sterk maakt. 

Jezus trekt met zijn leerlingen uit de omgeving van Tyrus via Galilea naar Jeruzalem. Het lijkt een ontspannen tochtje, er wordt onderling gepraat. Het lijkt allemaal zeer gewoon. Maar onderweg is op weg naar Jeruzalem, de plaats waar de Mensenzoon wordt overgeleverd, moet lijden, sterven en na drie dagen zal opstaan. Het gaat niet over zo maar een weg, het gaat om de weg van Jezus, de weg waarvan wij geloven dat het leven brengt. Niet voor niets herhaalt Marcus deze zin drie keer als hij verhaalt over Jezus die zijn leerlingen onderricht. Er is een diepere betekenis van de weg. Als je volgeling van Jezus wilt zijn, mensen van de weg zoals de eerste christen genoemd worden, als je deze geloofsweg wilt gaan, moet je de weg van Jeruzalem gaan. Ons leven kent vele mooie momenten, maar het gaat niet altijd over rozen. Je zult maar aan de kant staan, niet mee tellen omdat je ziek bent of geen werk hebt. We kennen het verdriet van verlies. de dood die ons overvalt. En ja er zullen valse profeten, goddelozen zijn zoals we hoorden uit het boek Wijsheid die je op de proefstellen en schamperen:

20 september 2015, Jos Oostrik

Laat die hen dan redden hij waakt toch over hen. Met dezelfde woorden riepen de omstanders rond het kruis van Jezus. De weg naar Jeruzalem gaat via het kruis.

Paulus zegt hierover: Wat voor de wereld een dwaasheid is, heeft God uitverkozen om de wijzen te beschamen. Is dit een verheerlijking van het lijden, nee, het is veeleer de realiteit onder ogen zien. Als je wilt leven kun je de ogen niet sluiten voor wat er op je pad komt. Niet voor het mooie en niet voor het kwade. In de concreetheid van deze dagen, wie wil leven kan de ogen niet sluiten voor de vluchteling. Daar ligt het begin van een uitweg. Wie zijn leven niet wil delen, zal niet leven. Het is deze contradictie, die Jezus keer op keer laat horen. Ook vandaag weer. Wie wil heersen, moet dienaar zijn. De eerste zal de laatste zijn. De kracht van leven is dat we oog hebben voor het kleine, het kwetsbare beschermen. 

Als beeld van deze gedachte, neemt hij een kind en slaat de armen eromheen. En hij zegt: Wie een kind ontvangt, ontvangt mij. Dit is de weg van leven, de dood weerstaan. Dit is de weg van geloof. Geloof is niet een pakketje dat je hebt, dat je bezit. Geloof is een wijze van leven die zich telkens opnieuw laat uitvinden in het hier en nu. In de wijze waarop we met de wereld en met elkaar omgaan. 

Er is een Chassidisch verhaal waarin een leerling aan een joodse rabbi vraagt: Meester, vroeger waren er mensen die God van aangezicht tot aangezicht zagen, waarom zijn die er vandaag niet meer? De rabbi antwoordt hem: omdat niemand meer bereid is zich zo diep te bukken!
Moge het ons gegeven zijn oog te hebben voor wat er om ons heen gebeurt en ons te bukken en de ander in de ogen te kijken. Het met elkaar uit te houden ook als het te veel dreigt te worden.
Moge het zo zijn Naar boven

26e zondag door het jaar:
Numeri 11,25-29; Marcus 9,38-48

Op 18 september 1955 deed ik mijn professie in de Orde der Dominicanen, in de handen van de toenmalige Provinciaal Bonaventura Jansen. Het was een stralende zonnige dag als ik me goed herinner en zo niet, ik was , zo mag u aannemen, in ieder geval wel stralend, stralend van geluk. Het was de tijd van het rijke roomse leven, van een bloeiende Kerk en Orde, De Nederlandse Provincie van de Dominicanen telde toen bijna 600 leden. In onze kloosters woonden vele jonge mensen, fraters en broeders. tot in de kleinste dorpen waren de kerken vol op de zondagen met jong en oud. Het was ook de tijd van de verzuiling. Katholieken en protestanten leefden naast elkaar. Je had Katholieke scholen, ziekenhuizen, verenigingen, organisaties, een politieke partij. Het was een heel eigen wereld waarbinnen zich het leven van katholieken afspeelde. En nu, alles is zo anders geworden. De kerken lopen leeg of zijn intussen gesloten. Door priestertekort en gebrek aan financiële middelen worden parochies samengevoegd. De Nederlandse provincie van de Dominicanen telt nu ongeveer 55 leden. Dit en nog veel meer doet wat met ons, raakt ons diep, doet pijn, roept vragen op over ons verleden, wat deden we verkeerd, waar heb ik gefaald? Wat of wie heeft zich allemaal tegen ons, Kerk en Orde, gekeerd? Een gevoel van ontmoediging, van schuld, onzekerheid, kan niet uitblijven als je er langer bij blijft stilstaan en de ontwikkelingen overziet. Ik beken, meer dan eens vraag ik: God, besta je wel?

Met deze en nog vele andere herinneringen in mijn achterhoofd las ik de veelbetekenende uitspraak van Jezus in het evangelie. “Wie niet tegen ons is, is voor ons.” Jezus reageert tegen een opmerking van de apostel Johannes die vond, dat alleen aan hen het recht toekomt de demonen uit te drijven. Een benauwende gedachte, een, die de boodschap aan banden legt, die geen ruimte geeft aan anderen om het evangelie uit te dragen. Vastleggen in regels wat een niet-ambtsdrager mag en vooral niet mag is een hachelijke zaak en een grote bekoring voor b.v. kerkleiders. Jezus geeft niet om macht, prestige, monopolies, voorrechten maar wel om een beker water, om mededogen, goedheid en liefde. 

“Wie niet tegen ons is, is voor ons.” betekent voor ons nog veel meer. Wie alleen maar kijkt naar wat van de Kerk is overgebleven en claimt dat alleen die kleine rest nog Kerk mag heten, doet tekort aan wat het evangelie aan vruchten opbrengt in de wereld. De kerk heeft misschien een te sterk institutioneel karakter gekregen met al haar wetten en regels, met haar ambten en voorrechten met haar eeuwige waarheden en voorgeschreven

27 september 2015, Paul Minke OP

rituelen met wie wel en wie niet katholiek zijn, haar precieze grenzen. En vergeten is en daardoor niet meer ervaren dat de kerk Lichaam van Christus is, een levend organisme is, een beweging die de Geest van Jezus Christus ademt, profetisch is, bevlogen, die een krachtige getuigenis van hoop is in de werel. Herinneren we ons wat Jezus elders in het evangelie zegt: Ik had honger en gij hebt mij te eten gegeven. Dorst en gij gaf mij te drinken. Ziek en gij hebt mij bezocht. enz. Stomverbaasd vroegen de mensen tot wie Jezus zo sprak: wanneer hebben wij u te eten gegeven, of te drinken of bezocht? En het antwoord was: “Ik verzeker jullie, al wat je voor één van de minste broeders van mij hebt gedaan, hebt ge voor mij gedaan.” Het evangelie reikt verder dan de Kerk. Of liever, de Kerk omvat meer dan de kleine rest van onze dagen. Neem al die mensen, die zich het lot van de vluchtelingen aantrekken, geld en goed inzamelen, hun huis beschikbaar stellen: zij zijn vóór ons. Neem al die mensen, die ijveren voor vrede en recht in de wereld, hun stem verheffen tegen alle geweld, onderdrukking en corruptie vaak met gevaar voor eigen leven: zij zijn vóór ons. Neem al die mensen, pleegouders, die kinderen in huis nemen,. verweesde, verwaarloosde, verstoten, getraumatiseerde kinderen, met alle zorgen en problemen van dien: zij zijn vóór ons. Neem al die mensen, die vragen: waartoe ben ik op aarde? Die geen vrede hebben met een oppervlakkig doelloos leven, zoekers zijn naar zingeving voor hun leven: Zij zijn vóór ons. O, er zijn zovelen, die zonder dat ze er enig besef van hebben de woorden en daden van Jezus tot de hunne hebben gemaakt. Mensen die de demonen van geweld, haat, macht, verdrijven. Van hen mogen we met recht zeggen: Zij zijn vóór ons. 

Niettemin, het is waar, het instituut kerk is sterk verzwakt. Niemand die dat 60 jaar geleden had kunnen voorspellen. Maar evenzeer is waar, dat de beweging niet is stil gevallen. Er wordt nog steeds naar de naaste van harte omgezien. Er wordt getroost, gesteund, bemoedigd, geholpen, vergeven. En de Orde hier in Nederland. Ook sterk verzwakt. Zeker. Tientallen jaren is er niet één dominicaan geprofest. Maar nu: binnen ruim een jaar zijn er drie mannen geprofest. En zijn er nu bovendien twee mannen aan hun noviciaat begonnen. En is er de hoop, dat er nog twee volgend jaar zullen volgen. Een nieuwe opleving waar we ons zeer over verheugen.
Het verleden achter me latend en vooruitziend naar de toekomst vier ik dan ook in grote dankbaarheid mijn 60-jarig professiefeest nu wij mogen leven in de hoop en het vertrouwen dat de Orde hier in Nederland weer groeien gaat. God is ons, en allen die vóór ons zijn, genadig geweest. Amen. Naar boven

27e zondag door het jaar:
Genesis 2,18–25; Marcus 10,2-16

Samenleven, is dat mooi?......Ja. Samenleven, is dat moeilijk?.....ook ja. Maar het gaat niet altijd zoals we van plan waren of waarvan we droomden. De teksten die we hoorden klonken ons waarschijnlijk bekend in de oren, maar ze zijn niet gemakkelijk. , m.n. de tekst uit het evangelie roept nogal wat op. Laten we ze maar eens wat nader bekijken.

We hoorden we in Genesis? Dat het niet goed is dat de mens (Adam) alleen blijft. De schrijvers vertellen ons het verhaal van de schepping van de vrouw, en de verbintenis die ontstaat tussen Adam en de vrouw. De mens herkent met vreugde zichzelf in de ander, “vlees van mijn vlees”. 

Dit verhaal uit Genesis , dat meestal gezien wordt als de basis van het huwelijk, gaat in feite over alle wezenlijke verbintenissen tussen mensen: het gaat over verbondenheid, samenzijn, elkaar helpen. We kunnen uit dit verhaal begrijpen dat mensen niet bedoeld zijn als eenlingen, maar elkaar nodig hebben . Verbondenheid, samenzijn en elkaar helpen dat zijn oerbehoeften die we nog steeds hebben en die tot het wezen van het menszijn behoren en die hopelijk vervuld worden in ons samenleven met elkaar, in welke vorm dan ook . Mensen hebben mensen nodig; dat ervaren we ook in ons eigen leven. 

Dan Marcus: We moeten ons realiseren dat de samenleving in Jezus tijd zeer verschilt van de onze. Denk alleen maar aan de man/vrouw verhoudingen. Vrouwen werden gezien als als onzelfstandige wezens, bezit van de man. Er was sprake van gearrangeerde huwelijken. Er waren ook totaal andere gezagsverhoudingen. Ik denk dat er niet veel vieringen van een zestigjarig huwelijk voorkwamen want de gemiddelde leeftijd van mensen was aanzienlijk lager. etc. etc. Een wereld van verschil. 

Jezus wordt in dit verhaal op de proef gesteld; De Farizeeën – die zich vastklampten aan regels en voorschriften, zoals ook sommigen vandaag de dag doen -, de Farizeeën willen Jezus vangen op een dwaalleer, een afwijking van de voorschriften van de wet van Mozes . En wat heeft Mozes dan gezegd? (Mozes zei:) Onder bepaalde omstandigheden is het een man geoorloofd zijn vrouw te verstoten.. De man moet dat dan netjes afwerken en de vrouw een scheidingsbrief meegeven. Je kunt dat lezen in het boek Deuteronomium. Een vrouw kon niet zelf het initiatief nemen tot scheiding. 

Van dat voorschrift van Mozes werd In Jezus’ tijd behoorlijk misbruik gemaakt. Bekende Schriftgeleerden vonden onbeduidende kleinigheden voldoende als reden voor de wegzending, zoals bijv. het laten aanbranden van het eten. Er was dus sprake van willekeur t.o.v. van de zwakke partij, nl. de vrouw. Daarom wordt deze kwestie door Jezus teruggebracht naar wat oorspronkelijk bedoeld is. 

Zoals zo vaak in zijn confrontatie met de Farizeeën, radicaliseert hij het gebod, d.w.z. hij gaat terug naar de wortel en de zin. Mensen, geschapen naar Gods beeld, mannelijk en vrouwelijk, vinden elkaar, verbinden zich met elkaar. Nemen verantwoordelijkheid voor elkaar. Dat was Gods bedoeling zegt de Schrift. Die oerverbondenheid - mensen met medemensen - mag je niet verbreken. Maar …….welke vormen en instituties in de loop van de eeuwen voor die verbondenheid in het leven geroepen zijn, daar gaat dit eigenlijk niet over. Het gaat om de zin van de verbondenheid en hoe je daarmee omgaat, erkenning van de ander als medemens en niet als bezit.

4 october 2015, Corrie Plaisier OP

Samenleven, is dat mooi?......Ja. Samenleven, is dat moeilijk?.....ook ja. Maar het gaat niet altijd zoals we van plan waren of waarvan we droomden. De teksten die we hoorden klonken ons waarschijnlijk bekend in de oren, maar ze zijn niet gemakkelijk. , m.n. de tekst uit het evangelie roept nogal wat op. Laten we ze maar eens wat nader bekijken.

We hoorden we in Genesis? Dat het niet goed is dat de mens (Adam) alleen blijft. De schrijvers vertellen ons het verhaal van de schepping van de vrouw, en de verbintenis die ontstaat tussen Adam en de vrouw. De mens herkent met vreugde zichzelf in de ander, “vlees van mijn vlees”. 

Dit verhaal uit Genesis , dat meestal gezien wordt als de basis van het huwelijk, gaat in feite over alle wezenlijke verbintenissen tussen mensen: het gaat over verbondenheid, samenzijn, elkaar helpen. We kunnen uit dit verhaal begrijpen dat mensen niet bedoeld zijn als eenlingen, maar elkaar nodig hebben . Verbondenheid, samenzijn en elkaar helpen dat zijn oerbehoeften die we nog steeds hebben en die tot het wezen van het menszijn behoren en die hopelijk vervuld worden in ons samenleven met elkaar, in welke vorm dan ook . Mensen hebben mensen nodig; dat ervaren we ook in ons eigen leven. 

Dan Marcus: We moeten ons realiseren dat de samenleving in Jezus tijd zeer verschilt van de onze. Denk alleen maar aan de man/vrouw verhoudingen. Vrouwen werden gezien als als onzelfstandige wezens, bezit van de man. Er was sprake van gearrangeerde huwelijken. Er waren ook totaal andere gezagsverhoudingen. Ik denk dat er niet veel vieringen van een zestigjarig huwelijk voorkwamen want de gemiddelde leeftijd van mensen was aanzienlijk lager. etc. etc. Een wereld van verschil. 

Jezus wordt in dit verhaal op de proef gesteld; De Farizeeën – die zich vastklampten aan regels en voorschriften, zoals ook sommigen vandaag de dag doen -, de Farizeeën willen Jezus vangen op een dwaalleer, een afwijking van de voorschriften van de wet van Mozes . En wat heeft Mozes dan gezegd? (Mozes zei:) Onder bepaalde omstandigheden is het een man geoorloofd zijn vrouw te verstoten.. De man moet dat dan netjes afwerken en de vrouw een scheidingsbrief meegeven. Je kunt dat lezen in het boek Deuteronomium. Een vrouw kon niet zelf het initiatief nemen tot scheiding. 

Van dat voorschrift van Mozes werd In Jezus’ tijd behoorlijk misbruik gemaakt. Bekende Schriftgeleerden vonden onbeduidende kleinigheden voldoende als reden voor de wegzending, zoals bijv. het laten aanbranden van het eten. Er was dus sprake van willekeur t.o.v. van de zwakke partij, nl. de vrouw. Daarom wordt deze kwestie door Jezus teruggebracht naar wat oorspronkelijk bedoeld is. 

Zoals zo vaak in zijn confrontatie met de Farizeeën, radicaliseert hij het gebod, d.w.z. hij gaat terug naar de wortel en de zin. Mensen, geschapen naar Gods beeld, mannelijk en vrouwelijk, vinden elkaar, verbinden zich met elkaar. Nemen verantwoordelijkheid voor elkaar. Dat was Gods bedoeling zegt de Schrift. Die oerverbondenheid - mensen met medemensen - mag je niet verbreken. Maar …….welke vormen en instituties in de loop van de eeuwen voor die verbondenheid in het leven geroepen zijn, daar gaat dit eigenlijk niet over. Het gaat om de zin van de verbondenheid en hoe je daarmee omgaat, erkenning van de ander als medemens en niet als bezit. Naar boven

28e zondag door het jaar:
Wijsheid 7,7-11; Marcus 10,17-30

In het huis van God gaat het anders toe dan in het huis van de mensen. Jezus maakt dat aan ons duidelijk in een vergelijking. Het is, zo zegt hij, voor een rijke moeilijker om het huis van God binnen te treden dan voor een kameel om door het oog van de naald te gaan. De reactie van de leerlingen -en ik denk ook vaak van ons- is er een van ontsteltenis. Als de zaken zo liggen, voor wie is dat huis van God dan nog bereikbaar? Het antwoord van Jezus is schokkend als een aardbeving. 'Bij de mensen kan dat niet, maar bij God kan alles'. Zoals ik het zie, betekent dit in een wereld van alleen maar mensen, dus daar waar God geen serieuze factor is, dat een samenleving, vervuld van vrede en recht, een onhaalbare kaart is. We kunnen dan misschien proberen de schade te beperken, het aanschijn van de aarde zal niet wezenlijk worden vernieuwd. De rijke is het beeld van een menstype, dat zelf zijn leven bepaalt en inricht, en het daarom vanzelfsprekend vindt dat hij anderen gebruikt om zijn belang te dienen en de eigen doelen te bereiken. Mensen als gelijken, of als broeders en zusters, vindt hij dwaas. Je ommuurt als het ware jouw bestaan: dat van jezelf, van je groep, je land, je ras, je cultuur, je kerk. Dat is het huis van de mens.

Jezus leert dat het huis van de mens alleen dan werkelijk een menselijk huis wordt als God er een plaats heeft. Deze plaats wordt niet door ons vastgesteld. Wel wordt vanuit die plaats geleefd, gekeken en geluisterd. Het huis van God is dan een echt huis van en voor mensen, niet voor sommige bevoorrechten of uitverkorenen, maar voor allen, die deel uitmaken van de samenleving. Wie daar woont is thuis bij een ander. Er is gastvrijheid, want er is altijd een boterham en een bed voor de trekkende en bezoekende mens. Er is herkenning en vertrouwen.
 
Als je deze huizen naast elkaar zet zie je markante verschillen. In het huis van de mens is geen vertrouwen en omgeven wij ons met veiligheidsmaatregelen en verzekeringen. In het huis van God daarentegen is vertrouwen de basis van de samenleving en durven we delen wat we hebben. In het eerste huis draait het leven om bezit, geld en macht. Economische wetmatigheden en spelregels geven de grenzen aan van mogelijkheden, voortgang en recessie, van de grenzen van zorg voor armen en zieken, de opvang van vluchtelingen, van werkgele-genheid en veiligheid. In het huis van God zijn we elkaars broeders en zusters, en wordt het leven gevoed door geloof in de ander én in Diegene die ons samenbrengt: God, de Ik-zal-er-zijn voor ons allen. In het ene huis gaat het om vermeerde¬ring van rijkdom om alles te kunnen kopen, wat we willen hebben. In het andere huis heersen overgave aan elkaar en het bewaken van het recht van de naaste. In het eerste huis blijft het recht van de sterken onaangetast, in het huis van God geldt alleen het recht van de zwakken. 

Als je verblijft in het eerste huis, dat dus eigenlijk geen huis is, houd je voor onmogelijk wat in het huis van God gebeurt. Het is voor een rijke moeilijker daar binnen te gaan dan voor een kameel om door het oog van de naald te kruipen. Het verhaal van de rijke, die Jezus vraagt wat te doen om het huis van God te kunnen binnengaan, illustreert dat. Niemand is goed, zegt Jezus. Alleen God is goed. Alleen God kan van zichzelf zeggen dat zijn naam, dus zijn leven en spreken, wordt gerealiseerd in het er zijn voor anderen. Als wij geroepen zijn voor elkaar beeld en gelijkenis van God te zijn, ben je niet klaar met het onderhouden van geboden en regels. Dat laatste heeft de rijke gedaan. Dat doen wíj meestal ook: we doden niet, plegen niet zomaar echtbreuk, stelen niet en leggen geen valse getuigenissen af. We lichten een ander niet op en houden onze ouders in 

11 oktober 2015, Ernst Marijnissen OP

het algemeen wel in ere. De meesten van ons doen dat, al weten we best dat niet allen zo leven. Daarom zal God ons door de ogen van Jezus en onze naaste vriendelijk aanzien. Maar dan komt het, want we zijn nog steeds niet in het huis van God, al zijn we fatsoenlijke klanten in het huis van de wereld. Jezus zegt: nu ontbreekt er nog één ding: ga verkopen wat je hebt en geef het aan de armen. Daar klinkt de naam van God. Want toen Mozes daar middenin de woestijn de naam van God te horen kreeg, was dat het vervolg op Gods eigen waarnemingen: IK heb de nood van mijn volk daar in Egypte gezien, hun kermen gehoord, hun slavernij onderkend. IK heb gezien hoe jullie zijn uitgebuit en onmenselijk hard hebben moeten werken, niet alleen om het hoofd boven water te houden, maar om het de rijken mogelijk te maken hun praalgraven te bouwen, hun supermarkten te vullen, hun legers uit te rusten en zich met ontspanningen en uitspattingen te omringen, waarvan jullie alleen maar kunnen dromen. Jullie liggen aan de basis, en dragen de lasten en het gewicht van die grote piramide, die we ‘samenleving’ noemen, en welke jullie tegen de grond gedrukt houdt. 

De rijke verstarde en gaat verslagen weg, want hij heeft veel bezittingen. Daarom blijven de armen bestaan. 

Met de leerlingen van die dagen voelen wij ons geschokt, verslagen, misschien wel vertwijfeld. Wie kan er dan nog gered worden, roepen we met hen uit? De armen zullen dus nooit verdwijnen? Vechten we dan tegen de bierkaai? Wordt het dus nooit wat? 

De reactie van Jezus is opmerkelijk. Hij zegt niet: jullie hebben gelijk, vergeet het maar. Hij zegt: als het alleen van de mensen, van jullie zou afhangen, heb je gelijk. Maar bij God is het wel mogelijk, want bij God kan alles. We krijgen een tik en een lik. Zolang we denken dat we het afkun¬nen zonder God, zullen goede en kwade ervaringen en gebeurtenissen ons leven beheersen. Maar als we met Jezus en zijn trouw aan de Schriften, - kortweg aangeduid als Wet en Profeten - op weg durven gaan naar het huis van God, zal de Aanwezige het voor ons voltooien. 

Toch is ook dat niet toereikend. Wij hoorden dat de mens, die voor Jezus neerknielt, vraagt hoe hij het huis van God kan binnengaan. En Jezus antwoordt: door de geboden te onderhouden, de Wet en de Profeten. Dat doe ik, zegt de mens. Dan ziet Jezus hem aan. Ik versta dit zo: omdat die mens evenals Jezus trouw is aan de Schriften is hij met Jezus op gelijke hoogte gekomen. Zo heeft Jezus ook geleefd. Dan pas zegt hij: er ontbreekt je nog één ding: ga alles wat je hebt verkopen en geef het aan de armen. Dan heb je een schat bij God. Kom dan nog eens terug om mij verder te volgen. Dan zegt de evangelist: toen verstrakte die mens, werd zeer verdrietig: want hij had veel bezittingen. 

Dit is toch verbijsterend! Hij leeft volgens de Schriften, dus is hij ook goed voor de armen en leeft hij oprecht. Wat kun je of moet je nog meer doen om het huis van God te mogen betreden? Ik denk dat het hier gaat om een volledig afzien. Word als een arme, een bezitloze. Zorg dat je niets meer hebt. God is te goed voor woorden, beelden, voorstellingen, kerkleer en vormen van eredienst. Dat is alles werk van mensen, nodig in ons dagelijks leven, dat wel, maar van God weten we even weinig af als een kind in de moederschoot van de wereld daarbuiten. Je kunt het ongeboren kind niets duidelijk maken over het bestaan waartoe het geroepen wordt. God kan de sterfelijke mens niets duidelijk maken over het rijk der hemelen, waartoe ieder van ons geroepen is. Als kerkmens verstrak je en word je verdrietig. Want je hebt veel dat je moet geloven. Durven wij die laatste stap te zetten om dan met Jezus zijn weg te gaan tot aan het eind?Naar boven

29e zondag door het jaar:
Jesaja 53,10-11; Marcus 10,35-45

Wat bezielt de Heer om zijn dienaar te breken, hem ziek te maken? Als ik het bekijk van boven naar beneden, dan heeft deze Heer trekken van een almacht. Ik heb lang in deze almacht geloofd, net zoals naar ik vermoed velen van u, en ik was bang voor deze god die alles ziet, ons in de gaten houdt, mij ter verantwoording roept.

Niet door mijn studie theologie, godgeleerdheid, kwam ik tot een ander inzicht, maar door een crisissituatie gingen mijn ogen open. Iemand met wie ik me verbonden wist en voelde maakte een eind aan zijn leven. Het verbijsterende van deze dood was, dat hij dit niet deed in een vlaag van somberheid, maar wel overwogen. Verbijsterend was dat niemand dit zag aankomen, en dat er geen oorzaak was aan te wijzen. Toen viel ik van mijn geloof af; in een flits was het weg die almachtige god. En ik vroeg mezelf af: wat heeft leven voor zin, als mensen, zonder dat te willen, finaal langs elkaar heen lopen op momenten, dat ze elkaar het meest nodig hebben. Ik heb het sterk overwogen, maar u ziet: ik heb geen eind aan mijn leven gemaakt. Ik ontdekte, dat God totaal anders was dan ik altijd gedacht had, want Zij was het die me na een diepe val opving, in haar handpalm. 

God laat zich niet zien van boven naar beneden. Hij is hier bij ons, is in de tragiek van ons leven, zoals die dienaar in de eerste lezing ons lijden deelt, onze wandaden op zich neemt om ons ervan te bevrijden. God is geen almacht, maar een minnaar, een mensenvriend, die naar ons op zoek is, bij ons is om ons op te trekken, te laten staan, zodat we verantwoordelijkheid gaan dragen, opkomen voor elkaar. 

En wat vindt u van het evangelie, de vraag van Jakobus en Johannes? Ik vind deze vraag niet bepaald sympathiek. Jezus is met zijn leerlingen onderweg naar Jerusalem. In de intieme kring van de twaalf heeft hij net verteld wat hem daar te wachten staat: dat de Mensenzoon overgeleverd zal worden, vernederd, ter dood gebracht, en na drie dagen zal opstaan. Hij is nog niet uitgesproken of deze twee zijn al bezig met het verdelen van de plaatsen wanneer Jezus verheerlijkt is. Dit roept ergernis op bij de tien, maar niet bij Jezus. Het biedt hem kans aan de twaalf en aan ons duidelijk te maken, dat onze onderlinge verhoudingen voortdurend staan onder de aandacht van God.
Mijn positie ten opzichte van anderen wordt niet bepaald door wat ik kan. Ik heb mijn vaardigheden niet gekregen tot eigen eer en glorie, maar om ze in te zetten daar waar mijn vaardigheden nodig zijn, en op die manier God eer te brengen. In de studentenkerk hebben we een gebedsruimte voor moslims. Regelmatig komen moslims en moslima’s binnen om er te

18 oktober 2015, Theo Koster OP

Door vijf keer, verdeeld over de dag, te bidden herinner ik mij, dat niet ik maar Allah de belangrijkste is. Mij dat herinneren kost niet veel tijd. Een kort gebed volstaat, is genoeg om niet te vergeten, dat mijn doen en laten voortdurend verbonden is met God. Ik vond het een wijs antwoord, waar wij ons hier in zullen herkennen. 

In mijn contact met God hoef ik mij niet groter of kleiner te maken dan anderen; de verbondenheid met God maakt de anderen tot mijn zusters en broeders, op wie ik een beroep kan doen en die op mibidden. Mij viel op, dat ze veel tijd besteden aan de rituele reiniging van hun lichaam, en maar even bidden. Ik vroeg aan een van de moslims, na zijn gebed: waarom kom je regelmatig bidden, en besteed je veel meer tijd aan de voorbereiding dan aan het eigenlijke bidden? Hij vertelde me: Allah is het belangrijkste, de grootste. Dagelijks is het zo druk en komt er zoveel op mij af, dat ik geneigd ben te denken dat ik het belangrijkste ben. jn vaardigheden een beroep zullen doen. De Mensenzoon had veel te geven, mensen veel te bieden, en deed dat dus ook. Verbonden met God en vanuit God maakte hij geen onderscheid tussen mensen; elk mens is de moeite waard. 

Ik ben blij met de vraag van Jacobus en Johannes. Zij voeden met hun vertrouwen in Jezus mijn vertrouwen in Jezus. Zij zijn vanuit hun omgang met Jezus volledig overtuigd, dat het Rijk Gods doorbreekt, en ze zijn bereid hiervoor tot het uiterste te gaan, alles te geven. Ook biedt hun vraag Jezus de mogelijkheid hen en ons te vertellen, wat hem zo vrij maakt en waardoor deze vrijheid bedreigd wordt. Het is niet aan mij om de plaatsen te verdelen, horen we hem zeggen. Het grote vertrouwen dat hij heeft bij deze twee leerlingen verleidt hem niet op Gods stoel te gaan zitten; hij blijft hun en dus ook onze broeder. Wij hoeven ons heil niet te zoeken in vaardigheden, in prestaties. Jezus voegt hier aantoe, dat we ons heil ook niet hoeven te zoeken in kleine of grote offers, maar in het dienen.
Als kerk zijn we het volk van God onderweg. In onze omgang met elkaar, broeders en zusters die elkaar van dienst zijn, stralen we in de wereld uit, dat elke mens de moeite waard is, vanwege wie hij is, en niet of hij dit verdient. Dan gedragen we ons als kinderen, spelend in Gods nabijheid. Kunnen we deze vrijheid van het leven voor Gods aangezicht aan? Het is moeilijk maar niet onmogelijk; we hebben zusters en broeders om ons daarin bij te staan. 

Jezus gaat ons hierin voor. Hij is onder ons aanwezig dit uur, en wij kunnen onze honger aan vertrouwen aan hem stillen.Naar boven

30e zondag door het jaar:
Jeremias 31,7-9; Markus 10,46 - 52

Eens per maand is er een trekking van de Staatsloterij, maar er zijn nog veel meer van die loterijen. Er zijn mensen die iedere maand een lot kopen, of iedere maand meespelen, omdat ze met de Postcodeloterij en ga zo maar door mee doen. Het is de hoop van veel mensen dat ze een keer veel geld zullen winnen en dat dan hun dromen in vervulling gaan en alle pro-blemen opgelost zijn. Er is zelfs een film gemaakt over dat dorp in Zeeland, dat de Postco-deloterij won. Maar er is dat oude gezegde: Wees voorzichtig met wat je wenst. 

Er is blijkbaar een flink aantal mensen die in plaats van te genieten van een leven van onbe-grensd geluk waarbij al hun wensen in vervulling zijn gegaan eerder het tegendeel hebben ervaren. De verhalen van sommige waren zeer tragisch: er waren echtscheidingen; conflicten met familie of buren; ze raakten vrienden kwijt; enkele winnaars pleegden zelfmoord, ande-ren kregen bedreigingen als ze niet betaalden. Heel veel mensen konden gewoon niet om-gaan met hun nieuwverworven fortuin, die alles voor hen veranderde. Meer dan één ‘geluk-kige winnaar’ klaagde: "Ik wou dat ik nooit iets had gewonnen! Ik wou dat ik mijn oude le-ven weer terug had."

Bartimeus wordt de blinde bedelaar genoemd, maar dat is niet zijn hele identiteit. In feite ziet hij heel wat. Hij ziet zijn behoeften, hij weet dat hij blind is en hij weet waar hij hulp moet zoeken. Hij is niet bang van de menigte die hem willen laten zwijgen. In feite wordt hij daardoor alleen maar moediger. Bartimeus kan niet zien, maar hij heeft geestelijk inzicht want hij noemt Jezus bij de Messiaanse titel, “Zoon van David”.
Bartimeus vraagt om te zien; voor sommigen van ons kan dat gezien worden als een zeer dappere vraag. Sommige mensen willen niet zien wat vlak voor hun ogen gebeurt: proble-men in het huwelijk; verslaafd zijn aan werken ten nadele van het gezin; kinderen heimelijk verslaafd aan drugs; vrienden met twijfelachtige waarden, enz. Het vergt moed om te vragen dat we het zien, want dan moeten we soms misschien ingrijpende veranderingen doorvoeren, die we misschien niet bereid zijn om die te maken.

Er wordt nu al heel wat afgepraat en beslist over de Sinterklaasviering. Overal kun je peper-noten en chocolade letters kopen en dan is er de discussie over Zwarte Piet. Het zijn niet alleen de kinderen die verleid worden door de reclame; we worden er allemaal door aange-trokken. Dit jaar zijn de drie dwaze dagen van de Bijenkorf er voor het laatst en we ontdek-ken behoeften waarvan we het bestaan nooit hadden kunnen denken. Behoeften die we echt niet allemaal nodig hebben.

Bartimeus kent zijn behoeften en wanneer Jezus vraagt: “Wat wil je dat ik voor je kan doen?” reageert hij kort en bondig: “Meester, ik wil zien.” Het verzoek aan Jezus zou ons gebed voor Sinterklaas en Kerstmis kunnen zijn. Het is een gebed dat we ook op andere momenten van ons leven heel goed naar voren kunnen brengen, als we vechten om uit een familiecrisis te raken; als we soms niet weten hoe we moeten zorgen voor een dodelijk zieke vriend of een ouder; als we geconfronteerd worden met spanningen in ons huwelijk; als we betrokken worden in een verhitte discussie met onze vrienden; als we zoeken naar een ma-nier om ons leven te vereenvoudigen, zodat we meer op de behoeften van anderen kunnen reageren.

De woorden van Bartimeus kunnen ons gebed worden op een kruispunt in

25 oktober 2015, Antoon Boks OP

ons leven: wanneer we proberen om een belangrijk besluit te nemen over bij voorbeeld een baan, een oplei-ding, misschien zelfs een toekomstige echtgenoot. Op die momenten kunnen we ons aanslui-ten bij zijn gebed: “Meester, ik wil zien.” De dagelijkse beslissingen die we thuis, op school, op ons werk of in de parochie maken, kunnen alledaags lijken en misschien wel onbedui-dend. Maar die besluiten zijn wel belangrijk, zeker als ze bij elkaar opgeteld worden en over een tijdsperiode zorgen voor een patroon in ons leven.

Wij hebben genoeg ervaring om nu te erkennen dat we in ons verleden een aantal verkeerde besluiten hebben genomen. Als we terugkijken en de gevolgen ervan zien dan zouden we misschien wel wensen dat wij verstandiger hadden gehandeld en alles duidelijker hadden gezien. Als we terug konden gaan in de tijd en opnieuw hadden kunnen beginnen dan hadden we een ander pad genomen; betere keuzes gemaakt. Dat is natuurlijk geen garantie dat we nooit meer dwaze beslissingen zullen nemen, maar het is zinvol om God bij de grote en kleinere besluiten die gevolgen hebben voor ons leven en het leven van mensen om ons heen hulp te vragen met het gebed van Bartimeus: “Meester, ik wil zien.” Dat is dan meteen een voortdurende erkenning dat wij soms niet duidelijk kijken naar ons eigen leven en dat we daarom Gods licht in ons leven nodig hebben.

Jezus komt met een krachtige vraag aan Bartimeus: “Wat wil je dat ik voor je doe?” Het is een vraag die we ook steeds krijgen. Luisteren we er naar? Het is een uitnodiging om te ge-loven en te vertrouwen op Gods belofte, dat als we vragen om visie en inzicht om ons te be-geleiden in ons leven, dat we die dan ook zullen krijgen. Misschien snel, maar laten we eer-lijk zijn meestal in de loop van ons leven van elke dag: één stap tegelijk en alles beetje bij beetje.

Jezus ontmoet Bartimeus op de weg naar Jeruzalem. Dat is waar we Hem ontmoeten als we door ons leven reizen. Soms vinden we Hem in ons eigen persoonlijke Jeruzalem, soms is dat ook een plaats van lijden. Verward en gedesoriënteerd door de veranderingen die we on-der ogen moeten zien en die onze plannen dwarsbomen komen we opnieuw bij dat gebed en bidden we: “Meester, ik wil zien.” We willen Jezus zien op deze nieuwe plaats. We willen weten dat we niet alleen staan bij het oplossen van onze problemen. Het einde van het ver-haal van vandaag geeft ons hoop. Nadat Bartimeus weer kon zien, volgde hij Jezus op ‘de weg’, die naar Jeruzalem leidde. Dat is de vroegste term die gebruikt werd om te beschrijven hoe de leerlingen van Jezus Hem volgden. ‘De weg’ was een korte manier om te zeggen: leven als leerlingen van Jezus. Markus suggereert dat de blinde man na zijn genezing een leerling van Jezus is geworden. Wij geloven dat Jezus ons is voorgegaan, hoe we ook leven. Hij weet van onze pijn op elke stap van onze weg. 

Maar kijk uit. Vergeet niet dat oude gezegde: “Kijk uit wat je vraagt?” Als wij om inzicht vragen, dan zullen we dat krijgen. Maar we zullen moed en vastberadenheid nodig hebben om onze door God gegeven visie werkelijkheid te maken. Daarvoor hebben wij die nieuwe kijk op ons leven nodig. Dat kunnen we in deze Eucharistieviering vragen om te kunnen doen wat we nu zien als onze manier van leven.
Bartimeus is onze patroonheilige vandaag als we zonder vrees voorovergebogen langs de kant van de weg zitten en erkennen dat we Gods hulp nodig hebben om te zien wat we nu moeten doen in ons leven. Mogen we dat geloof hebben. Amen.Naar boven

Allerheiligen:
Openbaring 7: 2-4, 9-14; Matteus 5: 1-12

En ik zag een grote stroom mensen. Twaalfduizend getekenden uit de stad Homs. Twaalfduizend uit de stad Aleppo. Twaalfduizend uit de streek van …. vult u zelf maar in. 

Ja, dat is een heel ander verhaal dan we hoorden uit het Boek Openbaring. Maar het ligt er wel akelig dicht tegenaan. Want we hebben ze al enkele maanden gezien. Honderdvierenveertig duizend overal vandaan, uit Syrië en Libanon, uit Eritrea, uit het Midden Oosten en Afrika. Honderdvierenveertig duizend, nee een paar miljoen: vluchtelingen, op zoek naar nieuw leven. Zij komen uit de grote verdrukking en hebben hun kleren gewassen in het water van de Middellandse Zee of in hun eigen bloed zweet en tranen. Mensen zoals wij. Mensen op zoek naar nieuw leven en geluk, een nieuw bestaan. Zullen wij voor hen, als ze het al gehaald hebben, ‘een nieuwe hemel en aarde’ zijn? Die vraag ligt er vandaag? 

Honderdvierenveertig duizend, een paar miljoen. Ze werden in eerste instantie met open armen ontvangen. Maar het bleef maar doorgaan, het werden er teveel en Europa, ook wij, raken in verlegenheid. Wat moeten we, wat kunnen we, wat willen we, wat zullen we? Binnen eigen gemeente, in Den Haag, in Brussel wordt er over gesproken. Maar niemand heeft hét antwoord, ook ik niet…en intussen worden de tegenstellingen groter, groeit de spanning, neemt de onvrede toe. En die onvrede heeft op veel meer betrekking dan alleen de vluchtelingen. Zij zijn alleen de aanleiding waardoor die onvrede de kop op steekt.
Tegen deze achtergrond klinken de woorden uit het evangelie. Gelukkig ben je, als je je voor mensen in nood inzet; als je het opneemt voor vluchtelingen en vreemden en niet allereerst aan je eigen hachje denkt. Wie zich inzet voor mensen, wie in zijn leven met een ander rekening houdt, krijgt van Jezus in het evangelie een compliment: je doet het goed, er gaat iets goeds van je uit, en dat zal jou zelf ook gelukkig maken. 

In feite zijn we allemaal gelukzoekers, ieder met zijn eigen rugzak, gevuld met fijne en leuke dingen, met gaven en kundigheden, met zorgen en verdriet, met een hart om ja of nee te zeggen tegen een ander die ook met ons op weg is. Wat doen we? Stug doorlopen, alsof we niets zien? Met

1 novewmber 2015, Gerard Braks OP

onze stok ruim baan maken voor onszelf? Of met een ander mee optrekken, met oog en hart en een helpende hand? Onze stok weggevend om de ander tot steun te zijn? 

Willen wij in de schoenen staan van hen, die zo aan hun geloof in God en het visioen van Jezus invulling gegeven hebben Dat is pas gaaf, heilig, heel-makend. Om zo mens met mensen te zijn. 

Gelukkig zijn er hier en overal, die dit al dan niet onopgemerkt doen. Gewoon door alledaagse zorg en trouw aan een ander, niets uitzonderlijks, eigenlijk heel vanzelfsprekend in wat hun taak is. Gelukkig zijn er velen, die nog een stap verder gaan en buiten hun eigen kring en werk zich in dienst stellen van andere mensen; die hun tijd en aandacht, hun energie en talenten vruchtbaar maken binnen verenigingen, binnen de gemeente, binnen hun geloofsgemeenschap met haar vele groepen en geledingen. Mensen met wie wij gelukkig mogen zijn, dankbaar voor alles wat ze voor noppes doen en zonder wier inzet het ideaal van een geloofsgemeenschap nooit werkelijkheid kan worden. 

Heiligen, gewone mensen zoals u en ik, die de dingen van alledag doen die zich aandienen. Mensen ook die verder kijken dan eigen haard en huis. Mensen die met elkaar gemeenschap willen vormen en niet alleen kerk willen zijn voor eigen ziel en zaligheid. Mensen die zich besmet weten met dat bijbels virus over een nieuwe hemel en een nieuwe aarde naar Gods hart. Gewone mensen met hun fouten en tekortkomingen. Gewone mensen die met elkaar antwoord proberen te geven op de grote uitdaging waarvoor wij staan door de komst van die ontelbare vluchtelingen, op zoek naar geluk en nieuw leven.
Om die mensen gaat het vandaag. Laat er een stel zijn die eruit springen, over wie uitzonderlijke verhalen verteld worden en die we dikwijls ver boven ons geplaatst hebben, versteend aan een pilaar en bijna niet na te volgen. Ze tellen vandaag ook mee, maar veel talrijker zijn de gewone heiligen van alledag, bij wie we ons thuis voelen en die vandaag in de Schrift door Jezus ‘gelukkig – zalig’ genoemd worden. Dat wij bij die mensen mogen horen, over wie wij in psalm 1 zongen: “Goed is dat je goede woorden overweegt en wil ‘heb je naaste lief die is als jij de vluchteling, de arme, doe hen recht’. Gezegend ben je.” Naar boven

32e zondag door het jaar:
1 Koningen 17,10-16; Marcus 12,38-44

1Op het eerste gezicht roept het gedrag van de profeet Elia verwon-dering op en misschien ook wel wat verontwaardiging. Hij komt bij een vrouw die te kennen geeft dat zij nauwelijks meer iets heeft om in het onderhoud van haar zoon en zichzelf te voorzien, maar toch vraagt de profeet haar om van het laatste beetje meel voor hem brood te maken! Het doet wat egoïstisch aan, maar als je er wat langer bij stil staat en je hoort van de belofte die de weduwe ont-vangt – de kruik met olie raakt niet op en de pot met meel evenmin – ga je vermoeden dat er hier iets anders op het spel staat.

De situatie van de toekomst die in het vooruitzicht wordt gesteld, doet denken aan wat wij in het profetenboek Jesaja kunnen lezen. In het laatste van de tijden zal God een maaltijd aanrichten voor alle volkeren waar het de mensen aan niets zal ontbreken. Hier wordt het beloofde land opnieuw in het vooruitzicht gesteld, of lie-ver gezegd een toekomst waarin het ons aan niets zal ontbreken. 

Voorwaarde voor het aanbreken van die tijd is wel dat er gehoor gegeven wordt aan het woord van de profeet, wiens taak het is om de oude woorden van God en mensen telkens weer in herinnering te roepen. Waar wij niet luisteren naar het woord van Wet en Profeten, verschraalt ons leven en komen wij om van honger en dorst! De weduwe staat er als model voor hen die dat woord willen horen! Want wij hebben profeten nodig om op de goede weg te blijven die ons voeren zal naar een goede toekomst! 

Daarom rust op de verkondigers van de Blijde Boodschap – en wij mogen ons daarvan als Dominicaanse mensen opnieuw bewust van worden nu wij het800 jarig bestaan van onze Orde vieren – een grote en belangrijke

8 november 2015, Henk Jongerius OP

verantwoordelijkheid. Het zullen ‘mensen van God’ moeten zijn die het visioen van een goede aarde waar mensen in vrede kunnen wonen, in barmhartigheid en tederheid, zoals onze paus Franciscus keer op keer onderstreept, in hun hart bewaren en ver-kondigen. Zij moeten ook in onze dagen woord geven aan de uitno-diging om in Gods huis te wonen en zijn schepping te hoeden en te bewaren tot welzijn van allen. 

Waar dat niet gebeurt horen wij Jezus vandaag de hoeders van Wet en Profeten streng toespreken, want het mag niet gaan om hun ei-gen eer en aanzien, maar om het dienen van Gods visioen! 

Zij mogen niet bekommerd zijn om zichzelf, hun eigen naam maar om het geluk van anderen. Zij zullen mensen moeten zijn die ons leren te delen wat wij hebben, zoals die weduwe in Sarefat, of de weduwe van wie wij horen dat zij het laatste geld wat zij bezat in de offerkist werpt. Het is een gebaar van groot vertrouwen op God dat zij ons vandaag laten zien. Dit andere leven wordt ons tot voor-beeld gesteld in vrouwen die weinig hebben en wier leven ‘onaf’ is. Zij hebben niemand naast zich, zijn arm, maar weten toch van de Eeuwige die een vriend en tochtgenoot van mensen wil zijn! Op een heel nieuwe manier zijn zij rijk. 

In die twee vrouwen wordt ons getekend hoe mensen die waarach-tig luisteren naar Gods woorden, mogen ervaren dat er de Ene is die naast mensen gaat, die ER ZAL ZIJN voor ons. Omdat zij dit ervaren hebben zullen het mensen worden die kunnen delen met anderen en zo het aanschijn van onze wereld vernieuwen. Moge het ons allen gegeven worden om in hun voetspoor arm te worden en te leven in de rijkdom van Gods aanwezigheid. Het zal hen aan niets ontbreken, in goede en kwade dagen. Zo moge het zijn! Naar boven

33e Zondag door het jaar:
Daniël 12,1-3; Marcus 13,24-32

We horen vandaag allerlei apocalyptische visioenen. In die tijd………..zo begint de perikoop van Daniël de tijd van de ondergang van de wereld……. Is er nog hoop voor ons? En we hebben eigenlijk vandaag de dag niet eens die verhalen nodig om ons daarbij iets voor te stellen. De apocalyptische beelden komen bijna dagelijks voorbij: dit weekend alle aanslagen in Parijs, of onlangs waar bij overstromingen huizen als luciferdoosjes worden weggevaagd. Modderstromen die allesvernietigend zijn en soms zelfs gevaarlijke stoffen achterlaten. En kijken wij naar de beelden van een neergestort vliegtuig dan word je helemaal koud en naar als je je voorstelt dat er mensen in hebben gezeten. De lezingen van deze zondag geven een inkijkje op het naderend einde van het kerkelijk jaar. Wat is dat voor een tijd? De tijd waarin er geen tijd meer is, waarin er niets is dan Gods tijd. En vertwijfeld kunnen wij ons afvragen: Is er nog hoop? 

Wij christenen zouden onze naam geen recht doen als we dit negatief beantwoorden. Maar toch kruipt de twijfel in je binnenste en kunnen de beelden die ik net schetste je wel ontzettend doen huiveren/twijfelen en angst aanjagen. 

En dan hebben we het niet eens over mensen dichtbij – bv die mensen die in deze periode van jaar het zwaar hebben – de herfst die voor ons zo prachtig kan zijn met al zijn kleuren kan voor mensen met last van depressies een hel zijn. Of een 85e-jarige moeder die onlangs haar dochter moest afstaan omdat zij het leven niet meer aan kon. Of een vluchtelingen-gezin met vier kleine kinderen hier in de buurt – nauwelijks kleding en eten….. of een relatief jonge vrouw met ms die steeds maar zieker wordt en het leven bijna uit haarzelf voelt wegglijden…….of na enkele chemokuren toch moeten constateren de kanker blijft zich vermenigvuldigen. Is er nog hoop? 

De lezingen kunnen ons een weg wijzen. In die tijd zal Michaël opstaan, de grote vorst, die de kinderen van je volk terzijde staat. Zijn naam staat voor WIE IS ALS GOD….God blijft erbij!! Het zal een tijd van verdrukking zijn zoals er nog nooit een was maar je volk wordt gered. 

Dit soort teksten zijn ontstaan in donkere perioden van de geschiedenis, in tijden van vervolging en dreigende ondergang. Men wilde de vervolgden, de mensen in moeilijkheden en grote nood, moed en troost inspreken. Daniël kijkt om zich heen en ziet een wereld die leeft zonder God – die leeft in de waan van alledag. 

Daarnaast kunnen we de verhalen plaatsen tegen de achtergrond van het Makkabese verzet tegen de wrede Griekse heerser. De toekomst ziet er voor het Joodse volk op dat moment niet zo rooskleurig uit. Je voelt de spanning – hoe gaat dit aflopen? Is er nog hoop? 

Het is de Bijbelse Boodschap – keer op keer – dat vervolging, dat chaos, dat ziekte en dood niet het laatste woord zullen hebben. Er wordt redding in het vooruitzicht gesteld: de verlichten zullen stralen als het fonkelende hemelgewelf en degenen die velen tot gerechtigheid hebben gebracht zullen stralen als de sterren voor eeuwig en altijd. Maar hoe kun je dit

15 november 2015, Ineke van Cuijk OP

voelen, ervaren …….of zijn het doekjes voor het bloeden…..Jezus houdt niet van ‘doekjes voor het bloeden’. Zijn taal is helder en duidelijk. Hij spreekt ook over een eindtijd: In die dagen na de verschrikking zal de zon verduisterd worden en de maan haar licht niet meer laten schijnen en zullen de sterren van de hemel vallen en de hemelse machten wankelen. Ik verzeker jullie deze generatie gaat niet voorbij voordat dit allemaal gebeurd is. Hemel en aarde zullen voorbijgaan, maar mijn woorden zullen niet voorbijgaan. Er zal verwarring zijn en ongerustheid, allemaal angstaanjagende beelden. 

Voor de eerste christenen waren dat duidelijk woorden. Daarbij moeten wij niet vergeten dat zij er in die tijd van overtuigd waren dat zij die eindtijd zouden meemaken. En rond het jaar 70, de verwoesting van Jeruzalem en de tempel was zo’n moment. Het was dus heel belangrijk goed te leven want het laatste oordeel kan er binnen niet al te lange tijd zo maar zijn. Wij weten 2000 jaar later dat het anders ligt. 

Maar in een bepaald opzicht blijven zaken gelijk. Want ook voor ons geldt: Kijk uit, wees waakzaam. Want je weet niet wanneer het moment daar is. Zo hoorden wij Jezus zeggen. Dat geldt nog steeds. Is er nog hoop?
Ja, er is nog hoop. Jezus geeft een vingerwijzing: Kijk naar de vijgenboom: leer van het beeld van deze boom: als zijn twijgen zacht worden en zijn bladeren zich ontvouwen dan weten jullie dat de zomer in aantocht is. En niet voor niets een vijgenboom - In warme streken geeft een vijgenboom wel drie tot vier oogsten per jaar; hij staat daardoor bekend om zijn vruchtbaarheid. Hij wordt de ‘boom der wijsheid’ genoemd, omdat hij pas uitloopt als er geen nachtvorst meer wordt verwacht. 

Wij komen hier samen omdat we elkaar willen versterken in het zoeken naar die vijgenbomen die onder ons zijn. Wij willen elkaar daar opmerkzaam op maken. Want een landschap van vijgenbomen geeft ons nieuwe hoop. Jezus wijst ons op een heel natuurlijk verschijnsel – het hoeft niet spectaculair – het gewone kan bijzonder zijn! 

Je wilt delen in het leven van andere mensen – in hun verhaal, hun verdriet, hun boosheid, hun vreugde. Een bloemetje, een kaartje, een kaarsje of een bemoedigend woord kan al genoeg zijn. Visioenen houden ons op de been – en behalve allerlei schrikbeelden en doemscenario’s zien we in onze wereld ook mensen die niet bij de pakken gaan neerzitten. Die onder de vijgenboom zitten en ons moed inspreken. Die leven van gerechtigheid zoals Jezus het ons heeft voorgeleefd. Hij liet zien dat de onderdrukker niet zal zegevieren. Dat het kwaad niet zal overwinnen en dat de dood niet het laatste woord heeft.
Of zoals ik gisteren hoorde: tussen de puinhopen in Parijs ging iemand achter een piano zitten. En gaf daarmee het signaal af: gebouwen kunnen vernietigd worden maar de muziek blijft bestaan. We zien en ervaren mensen om ons heen die ons wijzen op het uitlopen van de vijgenboom. Dan is er toekomst waar in wijd, licht land gerechtigheid heerst……..

Dat wij, met Gods hulp, kunnen wandelen in de voetsporen van Jezus en de zachte twijgen kunnen ontwaren en zo zachte krachten kunnen worden. Die zullen het altijd overwinnen – God dank!Naar boven

Christus Koning: Daniël 7,13-14;Johannes 18,33-37

Er zijn in het verleden heel wat menselijke heersers geweest die beweerden dat ze goden waren en ze verwachtten dat de mensen hen als goden zouden eren en aanbidden. We kennen uit de geschiedenis de Romeinse keizers, maar ook tot het einde van de tweede wereld oorlog de keizer van Japan. En nog steeds zijn er andere heersers die openlijk of meer gecamoufleerd beweren, dat ze door goddelijk recht kunnen zeggen, dat ze koning zijn. Tot nu toe zijn er regimes die hun onderdanen onderdrukken alsof ze beter zijn dan hun burgers en recht hebben op hun macht.

Vandaag lijkt de eerste lezing te beweren dat soortgelijke voorrechten tellen voor de manier waarop Jezus regeert. In de evangeliën wordt de titel “Mensenzoon” door Jezus zelf gebruikt. Die titel legt de nadruk op zijn menselijkheid maar in Daniels apocalyptische visie benadert de Mensenzoon de troon van de oude man en lijkt te delen in Gods macht. Het boek Openbaring weerspiegelt Christus glorie en gevestigde macht even sterk. Hij wordt beschreven als de heerser van de koninkrijken van de aarde. Er is geen twijfel dat zijn macht, glorie en heerschappij van de hoogste soort zijn en zijn terugkeer zal zijn bewind weerspiegelen, want hij zal komen te midden van de wolken. Op dat moment zullen allen hem zo zien zelfs zij die hem doorstaken. 

De eerste lezing stelt Jezus voor als koning, veel hoger en groter dan al die pretendenten die beweren dat ze van God hun gezag om te regeren hebben gekregen. Bij het instellen van dit feest werden de mensen zelfs aangespoord, om het koningschap van Christus met passende pracht en praal te vieren. Zo iets als: kom maar met de mooiste gouden kelken en de speciaal gereserveerde kazuifels en zorg ervoor dat er trompetten zijn. Als iemand nog steeds denkt dat dit de manier is om dit feest te vieren dan kunnen we maar beter stoppen. 

Maar… dan gooit de evangelielezing een domper over dat soort festiviteiten en vraagt ons om daar niet mee door te gaan. De persoon die we terecht als onze koning aanspreken staat terecht. Hij staat op het punt om door Pilatus, de plaatselijke vertegenwoordiger van de goddelijke Caesar veroordeeld te worden. De afgezant van de echte God staat voor een van de trawanten van een andere god en die twee grootmachten konden niet verder uit elkaar staan. Daardoor krijgen we met vragen te maken: wie zijn we trouw? Voor welke troon buigen we onze knie en beloven we trouw te zijn tot onze dood? 

In tegenstelling tot de Synoptici heeft Jezus in het evangelie volgens Johannes een koninklijke houding en kenmerken. Hij spreekt met kalm gezag en er zijn belangrijke verhandelingen in dit evangelie die dit onderstrepen, zoals het gesprek met Nicodemus, de Samaritaanse vrouw, de genezen verlamde en ga zo maar door. Toen hij Jeruzalem binnenkwam schreeuwden de mensen “Gezegend de koning van de Joden” en daarom vraagt Pilatus hem: “Bent u de koning van de Joden?” 

Pilatus wil weten of Jezus beweert op zoek te zijn naar politieke macht. Is Jezus een revolutionair die de Joden om zich heen zal verzamelen in een poging om de Romeinse overheersing omver te werpen? Vergeet niet dat –daarvoor--- na de broodvermenigvuldiging Jezus zich terugtrok uit die mensen die Hem wilden kronen tot een Messiaanse koning. Pilatus stelt hier de vraag aan Jezus tijdens zijn proces en Jezus lijkt de titel van koning

22 november 2015, Antoon Boks OP

te accepteren, maar Hij maakt het meteen heel duidelijk dat Hij niet het soort koning is dat Pilatus of zijn opgewonden volgelingen in hun hoofd hebben. Hij zegt tegen Pilatus: “Mijn koninkrijk behoort niet tot deze wereld.” Op dat moment beweert Jezus niet dat zijn troon ver weg op de een andere planeet of in een ander sterrenstelsel ver van de aarde staat. Hij beweert ook niet dat zijn Koninkrijk iets immaterieels, onaards of geestelijks is, maar Hij verwijst naar het feit dat Hij geboren werd om te getuigen van de waarheid. 

Jezus scheidt zich en zijn bewind van de wereld van Pilatus, van macht, onderwerping, politieke allianties, militarisme en alle andere manieren waarop de Romeinen en wij denken als we praten over regeren. Het koninkrijk van Jezus is een alternatieve wereld, maar wel hier en nu. Het vertegenwoordigt niet de wereld die menselijke waardigheid en rechten verwaarloost en ook niet de wereld van wreedheid en onderdrukking waarin Pilatus vast zit. Jezus reageerde op de vraag van Pilatus: “Bent u de koning van de Joden?” door in feite te zeggen: “Ik ben koning, Pilatus, maar niet in een wereld waarin u macht hebt en controle uitoefent.” Waar is dat koninkrijk dan, hoe ziet het eruit en zijn we hier en nu daar onderdeel van? 

Jezus Koninkrijk, zijn wereld, is nu bij ons. Wij hebben door onze doop en de gave van de geest de aanwezigheid van zijn koninkrijk en de leven-gevende mogelijkheden te zien gekregen. Het is een wereld van gemeenschap, van gelijkheid, van respect en van dialoog. In dit koninkrijk worden de gaven en mogelijkheden van iedere mens erkend. De arme en verwaarloosde mensen krijgen kracht en niemand wordt buiten gesloten. Rechtvaardigheid wordt gegeven aan iedereen ongeacht hun politieke invloed, ras, geslacht of economische status.
Jezus’ koninkrijk is niet ons eigen klein privé bezit en onze betrekkingen met deze koning zijn niet ons eigen speciale domein. Wij horen bij elkaar. Het is niet: Jezus en ik. In de eerste brief van Johannes worden wij allemaal er aan herinnerd dat wij banden hebben met God en onze naasten. “Niemand heeft ooit God gezien, als wij elkaar liefhebben, dan woont God in ons en wordt Gods liefde in ons tot volmaaktheid gebracht. Het koninkrijk waar Jezus heerst, is niet op een of andere verre plaats. God is mens geworden en wij zijn als leden van dat koninkrijk geroepen om hier en nu te erkennen dat onze buurvrouw en buurman de plaats is waar God woont.
Oude koningen werden soms met olie gezalfd om te weten wat hun rechten en plichten waren. De koninklijke zalving van Jezus zag er heel anders uit. Zijn voeten werden gezalfd door Maria van Bethanië als voorbereiding op zijn koninklijk optreden: namelijk zijn aanstaande dood. Toen we gedoopt werden, zijn wij gezalfd met Chrisma. Sindsdien zijn we Christenen met rechten en plichten. Daarom moeten we heel ons leven voor Hem kiezen. Ons leven vraagt ons iedere dag te kiezen. Het gaat niet om de verwerping van ons huidige leven en het betekent ook niet dat we moeten wachten totdat Christus voor goed onze koning zal zijn. Het gaat over het maken van onze dagelijkse keuzes, hier en nu, het kiezen voor Christus en zijn manier van leven

Vandaag vernieuwen wij opnieuw ons geloof in Jezus en zijn Koninkrijk. Hij komt terug in heerlijkheid, maar dat gebeurt al elke dag via onze buurvrouw of buurman. Wij geven als zijn onderdanen Hem iedere dag eer en glorie door onze dienst aan anderen in zijn naam. Amen. Naar boven